Rối loạn giấc ngủ là những tình trạng ảnh hưởng đến chất lượng, số lượng và thời gian ngủ bạn có thể ngủ vào ban đêm. Rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và sức khỏe thể chất của bạn. Bài viết này cung cấp thông tin về nguyên nhân và triệu chứng của các loại rối loạn giấc ngủ bạn cần biết.
Tóm tắt nội dung
Rối loạn giấc ngủ là gì?
Rối loạn giấc ngủ là những tình trạng ảnh hưởng đến khả năng cơ thể nghỉ ngơi và duy trì sự tỉnh táo. Có hơn 80 rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến các khía cạnh khác nhau như:
– Chất lượng giấc ngủ của bạn.
– Thời điểm bạn đi ngủ và khả năng duy trì giấc ngủ.
– Tổng thời gian ngủ
Ai cũng có thể thỉnh thoảng gặp một vài vấn đề về giấc ngủ. Tuy nhiên bạn có thể đã mắc chứng rối loạn giấc ngủ nếu:
– Bạn thường xuyên gặp khó khăn trong việc ngủ.
– Bạn cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày mặc dù đã ngủ ít nhất bảy tiếng đồng hồ vào đêm hôm trước.
– Bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động thông thường vào ban ngày.
Có bao nhiêu loại rối loạn giấc ngủ?
Phân loại
Các phân loạn rối loạn giấc ngủ được thay đổi nhiều lần trong những năm qua. Hiện nay, phân loại quốc tế về rối loạn giấc ngủ (ICSD) phân loại rối loạn giấc ngủ dựa trên các triệu chứng, sinh lý bệnh và cơ quan nó ảnh hưởng. Bản phân loại mới nhất ICDS-3R, có các phân loại rối loạn giấc ngủ sau:
Mất ngủ kéo dài (Insomnia): Bạn gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ.
Rối loạn hô hấp liên quan đến giấc ngủ: Hô hấp của bạn thay đổi trong khi ngủ.
Các rối loạn thần kinh trung ương của chứng mất ngủ quá mức: Bạn gặp khó khăn trong việc cảm thấy tỉnh táo vào ban ngày.
Rối loạn nhịp sinh học khi ngủ: Đồng hồ sinh học của bạn khiến bạn khó ngủ và thức dậy đúng giờ.
Mất ngủ giả (Parasomnias): hoạt động thể chất hoặc giao tiếp xảy ra trong khi ngủ, ví dụ như đi bộ, nói chuyện, ăn uống.
Rối loạn vận động liên quan đến giấc ngủ: các cử động của cơ thể hoặc ham muốn cử động khiến bạn khó ngủ và/hoặc duy trì giấc ngủ.
Các loại rối loạn giấc ngủ chính
Có hơn 80 loại rối loạn giấc ngủ khác nhau. Phổ biến nhất bao gồm:
Mất ngủ mãn tính: Bạn gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ hoặc duy trì giấc ngủ hầu hết các đêm trong ít nhất ba tháng và dẫn tới kết quả cảm thấy mệt mỏi hoặc cáu kỉnh.
Ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn: Bạn ngáy và có những lúc ngừng thở trong khi ngủ làm gián đoạn giấc ngủ.
Hội chứng chân không yên: Bạn có cảm giác muốn cử động chân khi nghỉ ngơi.
Chứng ngủ rũ: Bạn không thể điều hòa được thời điểm ngủ thiếp đi hoặc thời gian bạn thức.
Rối loạn giấc ngủ làm việc theo ca: Bạn gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ, đồng thời cảm thấy buồn ngủ vào những thời điểm không mong muốn do lịch trình làm việc của bạn.
Hội chứng trì hoãn giấc ngủ: Bạn ngủ ít nhất hai tiếng sau giờ đi ngủ mong muốn và gặp khó khăn trong việc dậy kịp giờ đi học hoặc đi làm.
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM: Bạn hành động theo giấc mơ của mình trong giai đoạn chuyển động mắt nhanh (REM) của giấc ngủ.
Ngủ bao nhiêu là đủ?
Giấc ngủ là một phần thiết yếu giúp cơ thể chúng ta hồi phục và hoạt động bình thường. Thời lượng ngủ bạn cần có thể nhiều hơn hoặc ít hơn người khác, nhưng các chuyên gia khuyên rằng người lớn nên ngủ từ 7 đến 9 giờ mỗi đêm. Thời gian ngủ tối ưu thay đổi theo độ tuổi; ví dụ, trẻ em và thanh thiếu niên có thể cần ngủ nhiều hơn người lớn.
Triệu chứng và nguyên nhân của rối loạn giấc ngủ
Các triệu chứng của rối loạn giấc ngủ là gì?
Các triệu chứng của rối loạn giấc ngủ khác nhau tùy theo loại, tuy nhiên, các triệu chứng phổ biến thường là:
– Thường xuyên khó ngủ hoặc mất hơn 30 phút để ngủ.
– Khó ngủ suốt đêm hoặc thường xuyên thức giấc giữa đêm và không thể ngủ lại.
– Ngáy, thở hổn hển hoặc nghẹt thở xảy ra trong khi ngủ.
– Cảm giác như cần phải vận động khi đang thư giãn. Vận động làm giảm cảm giác này.
– Cảm giác như bản thân không thể di chuyển khi thức dậy.
Vào ban ngày, bạn có thể gặp thêm các dấu hiệu và triệu chứng do thiếu ngủ gây ra bao gồm:
Buồn ngủ ban ngày: Bạn ngủ trưa thường xuyên vào ban ngày hoặc ngủ thiếp đi trong khi thực hiện các công việc thường ngày.
Buồn ngủ vào ban ngày; bạn thường xuyên ngủ trưa hoặc ngủ thiếp đi khi đang làm các công việc hàng ngày.
– Thay đổi hành vi như khó tập trung hoặc chú ý.
– Thay đổi tâm trạng như cáu kỉnh và khó kiểm soát cảm xúc.
– Khó khăn trong việc đáp ứng các kỳ hạn hoặc kỳ vọng về hiệu suất trong học tập hoặc công việc.
– Thường xuyên gặp tai nạn hoặc ngã.
Nguyên nhân gây rối loạn giấc ngủ?
Rối loạn giấc ngủ xảy ra do sự gián đoạn chu kỳ ngủ và thức ban ngày của cơ thể. Các yếu tố cụ thể có thể gây ra rối loạn giấc ngủ thay đổi tùy theo loại rối loạn giấc ngủ bạn mắc phải. Chúng có thể bao gồm:
– Triệu chứng của một tình trạng sức khỏe như bệnh tim, đái tháo đường, hen suyễn, đau hoặc một tình trạng thần kinh.
– Triệu chứng của một tình trạng sức khỏe tâm thần như trầm cảm hoặc rối loạn lo âu.
– Yếu tố di truyền (đột biến gen).
– Tác dụng phụ của thuốc.
– Làm việc ca đêm.
– Sử dụng chất kích thích trước khi đi ngủ như caffeine hoặc rượu.
– Nồng độ thấp của một số hóa chất hoặc khoáng chất trong não.
– Nguyên nhân chưa biết.
Các yếu tố nguy cơ rối loạn giấc ngủ là gì?
Bạn có thể có nhiều nguy cơ bị rối loạn giấc ngủ nếu bạn:
– Có bệnh nền. (ví dụ: tim mạch, đái tháo đường,…)
– Thường xuyên lo âu, stress.
– Làm ca đêm.
– Có tiền sử về rối loạn giấc ngủ trong gia đình.
Nghiên cứu cũng cho thấy rằng phụ nữ có nhiều nguy cơ mắc rối loạn giấc ngủ hơn nam giới. Ngoài ra, khoảng một nửa dân số trên 65 tuổi mắc một loại rối loạn giấc ngủ.
Làm cách nào để có thể ngủ ngon hơn?
Rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Hãy tập điều chỉnh điều chỉnh lối sống của bạn bằng những thói quen như: sắp xếp giờ giấc ngủ đều đặn và hợp lý, ăn uống lành mạnh, thư giãn trước khi ngủ và hạn chế caffeine và rượu.
Vitamin B đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe thần kinh và điều hòa giấc ngủ. Thiếu hụt vitamin B có thể dẫn đến các vấn đề về giấc ngủ như khó ngủ, ngủ không sâu, thức giấc thường xuyên. Bạn nên bổ sung đầy đủ vitamin B hằng ngày bằng các nguồn thực phẩm để giúp hỗ trợ điều hòa thần kinh, giảm căng thẳng từ đó cải thiện chất lượng giấc ngủ tốt hơn.
Sống chung với rối loạn giấc ngủ
Khi nào tôi nên gặp bác sĩ?
Nếu bạn cảm thấy mình không thể ngủ ngon giấc hoặc có các triệu chứng ảnh hưởng đến các hoạt động ban ngày, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Tôi nên hỏi bác sĩ của mình những câu hỏi nào nếu bị chẩn đoán rối loạn giấc ngủ?
– Tôi mắc loại rối loạn giấc ngủ nào?
– Rối loạn giấc ngủ của tôi nghiêm trọng như thế nào?
– Bạn đề xuất phương pháp điều trị nào?
– Có tác dụng phụ của việc điều trị không?
– Tôi có nên gặp bác sĩ chuyên khoa về giấc ngủ không?
– Tôi có cần giấy giới thiệu để gặp bác sĩ chuyên khoa không?
– Bạn có khuyến nghị loại thuốc nào để giúp điều trị chứng rối loạn giấc ngủ của tôi không?
– Tôi nên quay lại gặp bạn bao lâu một lần?
– Có loại thuốc nào tôi nên ngừng dùng không?
Chất lượng cuộc sống và sức khỏe của bạn phụ thuộc nhiều vào một giấc ngủ ngon. Do đó, nếu bạn đang gặp khó khăn hoặc các vấn đề về giấc ngủ, đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
Tham khảo:
1. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/11429-sleep-disorders
