Rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là một rối loạn tâm thần có thể xảy ra ở những người đã trải qua hoặc chứng kiến một sự việc đau buồn như thiên tai, tai nạn nghiêm trọng, hành động khủng bố, chiến tranh / chiến đấu hoặc hiếp dâm hoặc những người bị đe dọa tử vong , bạo lực tình dục hoặc chấn thương nghiêm trọng. Hãy cùng Docosan tìm hiểu rõ hơn những thông tin cần biết về bệnh này qua bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Rối loạn sau sang chấn là gì?
Rối loạn căng thẳng sau sang chấn hay rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là một bệnh lý liên quan đến sức khỏe tâm thần do thấy hoặc trải qua một sự việc kinh hoàng.
Hồi tưởng, ác mộng và lo lắng cấp tính, cũng như những suy nghĩ không kiểm soát được về sự kiện đó, đều là những triệu chứng có thể xảy ra.
Hầu hết những người trải qua các sự kiện đau thương đều gặp khó khăn tạm thời trong việc điều chỉnh và đối phó với sang chấn đó, nhưng họ thường sẽ trở nên tốt hơn sau một khoảng thời gian và phải tự chăm sóc bản thân tốt. Có thể nghi ngờ mắc bệnh PTSD nếu các triệu chứng như đau buồn, chán nản ngày một nặng nề hơn và xấu dần đi, kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm và gây cản trở hoạt động hàng ngày của bạn.
Điều quan trọng là phải điều trị ngay khi các triệu chứng PTSD xuất hiện nhằm giảm bớt các triệu chứng và tăng cường chức năng sống.
Nguyên nhân bệnh rối loạn stress sau sang chấn
Khi bạn trải qua, chứng kiến hoặc tìm hiểu về một sự kiện liên quan đến cái chết thực sự hoặc bị đe dọa, thương tích đáng kể hoặc xâm phạm tình dục, bạn có thể mắc phải chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn.
Các bác sĩ vẫn chưa hiểu rõ được cơ chế tại sai một người lại có thể mắc PTSD. PTSD có thể do sự kết hợp phức tạp của các yếu tố gây ra:
- Các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống của người bệnh, bao gồm số lượng và mức độ chấn thương người bệnh đã trải qua
- Bệnh tâm thần di truyền qua nhiều thế hệ, chẳng hạn như tiền sử gia đình có người mắc hội chứng rối loạn lo âu và trầm cảm
- Bộ não kiểm soát các hóa chất và hormone do cơ thể tiết ra để phản ứng với căng thẳng.
Triệu chứng của rối loạn căng thẳng sau sang chấn
Các triệu chứng của rối loạn căng thẳng sau chấn thương có thể xuất hiện sau một tháng kể từ lúc trải qua sang chấn tâm lý, nhưng bệnh cũng có thể mất nhiều năm mới xuất hiện.
Những triệu chứng này tạo ra các vấn đề lớn trong hoàn cảnh xã hội và công việc, cũng như trong các mối quan hệ. Chúng cũng có thể gây khó khăn cho người bệnh trong việc thực hiện các hoạt động thường ngày.
Bốn nhóm triệu chứng PTSD gồm:
- Những ký ức xâm nhập,
- Sự né tránh,
- Suy nghĩ và thái độ tiêu cực,
- Những thay đổi về phản ứng cơ thể và cảm xúc.
Các triệu chứng có thể thay đổi theo thời gian hoặc khác nhau giưax người này với người khác.
Nhóm Hồi ức xâm nhập có thể gây ra các triệu chứng sau:
- Những hồi ức xấu không mong muốn, không thoải mái về một sự cố khủng khiếp
- Tái hiện lại sự việc khủng khiếp như thể nó đang xảy ra lần đầu tiên (hồi tưởng)
- Những giấc mơ hoặc ác mộng liên quan đến trải nghiệm khủng khiếp khiến bạn khó chịu.
- Phản ứng thể chất hoặc tinh thần đối với điều gì đó khiến bạn nhớ đến sự việc khủng khiếp
Nhóm triệu chứng Tránh né gồm:
- Cố gắng tránh nghĩ về hoặc thảo luận đến sự việc đau lòng
- Tránh các tình huống, hoạt động hoặc những người gợi lại ký ức về sự kiện khủng khiếp xảy ra
Nhóm Suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực. Những thay đổi tiêu cực trong suy nghĩ và tâm trạng có thể biểu hiện như sau:
- Cảm xúc tiêu cực đối với bản thân, người khác hoặc thế giới
- Vô vọng về tương lai
- Các vấn đề về trí nhớ, chẳng hạn như quên các chi tiết chính của vụ việc bi thảm
- Khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ xã hội
- Cảm thấy xa cách bản thân với gia đình và bạn bè
- Không còn hứng thú với các hoạt động người bệnh từng yêu thích
- Cảm xúc tích cực rất khó đến.
Nhóm Các phản ứng thể chất và cảm xúc thay đổi (còn được gọi là các triệu chứng kích thích) có thể gây ra các triệu chứng sau:
- Dễ sợ hãi hoặc giật mình
- Luôn đề phòng nguy hiểm
- Hành vi tự hủy hoại bản thân như uống rượu say hoặc chạy quá tốc độ
- Khó ngủ hoặc khó tập trung
- Khó chịu, tức giận bộc phát hoặc hành vi hung hăng đều là những dấu hiệu của sự cáu kỉnh.
- Cảm giác tội lỗi hoặc sự sỉ nhục bao trùm
Các dấu hiệu và triệu chứng ở trẻ em từ 6 tuổi trở xuống có thể bao gồm:
- Những giấc mơ đáng sợ có thể có hoặc không liên quan đến sự kiện đau thương
- Tái hiện lại sự kiện đau đớn hoặc các khía cạnh của sự kiện đau thương khi chơi
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng PTSD có thể thay đổi theo thời gian. Khi người bệnh bị căng thẳng nói chung hoặc khi người bệnh bắt gặp những thứ gợi nhớ người bệnh về những gì họ đã trải qua, người bệnh có thể có các triệu chứng stress sau sang chấn nặng nề hơn.
Ví dụ, người bệnh có thể nghe thấy một tiếng nổ xe hơi và nhớ lại những kỷ niệm chiến đấu. Ngoài ra, bạn có thể chứng kiến một bản tin được phát sóng về một vụ tấn công tình dục và bị xúc động bởi những hồi ức về vụ tấn công của chính bạn.
Khi nào người bệnh rối loạn stress sau sang chấn nên gặp bác sĩ?
Nói chuyện với bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần nếu bạn đang có những suy nghĩ và cảm xúc khó chịu về một sự kiện đau buồn trong hơn một tháng, nếu chúng ngày một nghiêm trọng hoặc nếu bạn gặp khó khăn trong việc giành lại quyền kiểm soát cuộc sống của mình. Được phát hiện và điều trị kịp thời có thể ngăn các triệu chứng của rối loạn stress sau sang chấn trở nên nặng nề hơn.
Rối loạn căng thẳng sau sang chấn hay rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) là một bệnh lý liên quan đến sức khỏe tâm thần do thấy hoặc trải qua một sự việc kinh hoàng. Những triệu chứng có thể xảy ra gồm: hồi tưởng, ác mộng và lo lắng cấp tính, cũng như những suy nghĩ không kiểm soát được về sự kiện đó, … Cần đi khám bác sĩ ngay nếu bạn đang có những suy nghĩ và cảm xúc khó chịu về một sự kiện đau buồn trong hơn một tháng, nếu chúng ngày một nghiêm trọng hoặc nếu bạn gặp khó khăn trong việc giành lại quyền kiểm soát cuộc sống của mình.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn: www.mayoclinic.org
