Tâm thần phân liệt có thể dẫn đến một số sự kết hợp của ảo giác, ảo tưởng, suy nghĩ và hành vi cực kỳ rối loạn làm suy giảm chức năng hàng ngày và có thể gây tàn tật. Những người bị tâm thần phân liệt được điều trị sớm có thể giúp kiểm soát các triệu chứng trước khi các biến chứng nghiêm trọng. Trong bài viết này, Doctor có sẵn sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về tâm thần phân liệt.
Tóm tắt nội dung
- 1 Tâm thần phân liệt là gì?
- 2 Cơ sở điều trị tâm thần phân liệt uy tín
- 3 Tâm thần phân liệt có mấy thể?
- 4 Nhóm đối tượng mắc tâm thần phân liệt
- 5 Dấu hiệu của tâm thần phân liệt
- 6 Tại sao bị tâm thần phân liệt
- 7 Tâm thần phân liệt được chẩn đoán như thế nào?
- 8 Tâm thần phân liệt có chữa được không?
- 9 Câu hỏi thường gặp
- 10 Câu hỏi thường gặp
Tâm thần phân liệt là gì?
Tâm thần phân liệt là một tình trạng tâm thần có ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn. Nó làm gián đoạn cách hoạt động của não, can thiệp vào những thứ như suy nghĩ, trí nhớ, giác quan và hành vi của bạn. Kết quả là bạn có thể gặp khó khăn trong nhiều mặt của cuộc sống hàng ngày.
Bệnh tâm thần phân liệt không được điều trị thường làm gián đoạn các mối quan hệ. Nó cũng có thể gây khó khăn trong việc sắp xếp suy nghĩ và có thể hành xử theo những cách khiến bạn có nguy cơ bị thương hoặc mắc các bệnh khác.
Cơ sở điều trị tâm thần phân liệt uy tín
Family Medical Practice
Family Medical Practice là hệ thống phòng khám tư nhân có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thành lập từ năm 1997 và hiện đang cung cấp các dịch vụ y tế theo tiêu chuẩn quốc tế.
Với đội ngũ y bác sĩ đến từ khắp nơi trên thế giới như Israel, Hoa Kỳ, Anh Quốc, Việt Nam, Úc, Nga, Nhật, Argentina, Tây Ban Nha, Ý, Canada, Pháp và Philippin,… cùng trang thiết bị y tế tối tân, Family Medical Practice cung cấp các dịch vụ tư vấn tâm lý đầy tin cậy, là cơ sở uy tín cho sự lựa chọn của bạn khi muốn điều trị tâm thần phân liệt.
Công ty TNHH Tham vấn tâm lý Giang Vũ
Công ty TNHH Tham vấn Tâm lý Giang Vũ là văn phòng thực hành trị liệu tâm lý của hai nhà tâm lý học là NCS.TS Trần Anh Vũ và NCS.TS Đặng Thị Kiều Giang là những nhà tâm lý được huấn luyện và đào tạo bài bản về tâm lý trị liệu chuyên sâu với chuyên môn:
- Điều trị tâm thần phân liệt
- Điều trị rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu và rối loạn stress sau sang chấn
- Điều trị và chữa lành những tổn thương và sang chấn tâm lý trong thời thơ ấu và trong những giai đoạn biến cố trong cuộc sống
- Tham vấn những vấn đề về tình yêu, hôn nhân và gia đình
- Tham vấn những vấn đề liên quan đến hướng nghiệp, nghề nghiệp
Công ty Cổ phần SoftenMind
SoftenMind là nền tảng tiên phong về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần là cơ sở uy tín hàng đầu chuyên cung cấp các dịch vụ chất lượng được đánh giá cao như:
- Điều trị tâm thần phân liệt
- Bài kiểm tra đánh giá sức khỏe tinh thần
- Tham vấn tâm lý cho người lớn
- Tham vấn tâm lý cho trẻ vị thành niên, tham vấn gia đình
Viện Tâm lý SunnyCare
Viện Tâm lý SUNNYCARE là đơn vị duy nhất tại Việt Nam tham gia tổ chức Nhà tham vấn toàn cầu WPO bằng nhiều ngôn ngữ, SUNNYCARE thực hiện chức năng tham vấn – tâm lý trị liệu chuyên sâu. Dịch vụ tham vấn chuyên nghiệp với chi phí tiết kiệm nhất.
- Điều trị các bệnh lý như tâm thần phân liệt
- Tình yêu, hôn nhân gia đình
- Mâu thuẫn trong các mối quan hệ
- Stress, trầm cảm, các rối loạn tâm lý
- Tâm lý trẻ em
- Tư vấn tinh thần cho người lao động
- Kỹ năng nghề nghiệp,
- Định hướng phát triển bản thân
- Giáo dục kỹ năng sống cho thanh thiếu niên
Trung tâm Trị Liệu, Tham vấn tư vấn Tâm lý Mindcare
Trung tâm trị liệu, tham vấn tư vấn tâm lý Mindcare với chuyên môn tham vấn, trị liệu cho cá nhân, cặp đôi, gia đình, hoặc nhóm:
- Một số bệnh lý như tâm thần phân liệt
- Các vấn đề, rối loạn trong tâm lý: lo âu, rối loạn cảm xúc lưỡng cực, trầm cảm, stress, thiếu động lực…
- Mâu thuẫn gia đình, tình yêu hay các mối quan hệ khác
- Sự kiện, vấn đề gây ảnh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống
- Tìm hiểu về bản thân
- Giới tính
- Tâm lý học đường
- Trẻ em: tự ti, cảm xúc bất thường, học tập chưa hiệu quả
Tâm thần phân liệt có mấy thể?
Các bác sĩ tâm thần từng đề cập đến các loại bệnh tâm thần phân liệt khác nhau, như tâm thần phân liệt hoang tưởng và tâm thần phân liệt căng trương lực. Nhưng các loại này không hữu ích lắm trong việc chẩn đoán hoặc điều trị bệnh tâm thần phân liệt. Thay vào đó, các chuyên gia hiện nay coi bệnh tâm thần phân liệt là một loạt các tình trạng bệnh, bao gồm:
- Rối loạn nhân cách phân liệt (cũng thuộc loại rối loạn nhân cách)
- Rối loạn hoang tưởng
- Rối loạn tâm thần ngắn hạn
- Rối loạn dạng tâm thần phân liệt
- Rối loạn phân liệt
- Rối loạn phổ tâm thần phân liệt khác (được xác định hoặc không xác định).
Chẩn đoán này cho phép các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chẩn đoán các biến thể bất thường của bệnh tâm thần phân liệt.
Nhóm đối tượng mắc tâm thần phân liệt
Bệnh tâm thần phân liệt bắt đầu ở độ tuổi từ 15 đến 25 đối với nam giới và những người được xác định là nam khi sinh (AMAB) và từ 25 đến 35 đối với phụ nữ và những người được xác định là nữ khi sinh (AFAB). Nó cũng có xu hướng ảnh hưởng đến nam giới và phụ nữ với số lượng bằng nhau.
Khoảng 20% trường hợp tâm thần phân liệt mới xảy ra ở những người trên 45 tuổi. Những trường hợp này có xu hướng xảy ra nhiều hơn ở nam giới và người AMAB.
Bệnh tâm thần phân liệt ở trẻ em rất hiếm nhưng có thể xảy ra. Khi bệnh tâm thần phân liệt bắt đầu từ thời thơ ấu, bệnh thường nặng hơn và khó điều trị hơn.
Dấu hiệu của tâm thần phân liệt
Nhiều người bị tâm thần phân liệt không thể nhận ra rằng họ có các triệu chứng tâm thần phân liệt. Nhưng những người xung quanh có thể nhận ra. Đây là năm triệu chứng chính của bệnh tâm thần phân liệt:
- Ảo tưởng: Đây là những niềm tin sai lầm mà bạn vẫn tin tưởng ngay cả khi có rất nhiều bằng chứng cho thấy những niềm tin đó là sai. Ví dụ, bạn có thể nghĩ rằng ai đó đang kiểm soát những gì bạn nghĩ, nói hoặc làm.
- Ảo giác: Bạn vẫn nghĩ mình có thể nhìn, nghe, ngửi, chạm hoặc nếm những thứ không tồn tại, chẳng hạn như nghe thấy giọng nói.
- Nói thiếu tổ chức hoặc không mạch lạc: Bạn có thể gặp khó khăn trong việc sắp xếp suy nghĩ của mình khi nói. Điều này có thể giống như bạn đang gặp khó khăn trong việc đi đúng chủ đề hoặc suy nghĩ của bạn có thể lộn xộn đến mức mọi người không thể hiểu được bạn.
- Chuyển động vô tổ chức hoặc bất thường: Bạn có thể di chuyển khác với những gì mọi người xung quanh mong đợi. Ví dụ, bạn có thể quay đi quay lại nhiều lần mà không có lý do rõ ràng hoặc bạn có thể không di chuyển nhiều chút nào.
- Các triệu chứng tiêu cực: Chúng đề cập đến việc bạn giảm hoặc mất khả năng thực hiện mọi việc như mong đợi. Ví dụ: bạn có thể ngừng biểu cảm trên khuôn mặt hoặc nói với giọng đều đều, vô cảm. Các triệu chứng tiêu cực cũng bao gồm việc thiếu động lực, đặc biệt là khi bạn không muốn giao tiếp hoặc làm những việc mà bạn thường thích.
Vì những triệu chứng này, bạn có thể:
- Cảm thấy nghi ngờ, hoang tưởng hoặc sợ hãi
- Không quan tâm đến vệ sinh và ngoại hình của bạn
- Trải qua trầm cảm, lo lắng và ý nghĩ tự tử
- Sử dụng rượu, nicotin, thuốc theo toa hoặc thuốc giải trí để cố gắng giảm bớt các triệu chứng của bạn
Tại sao bị tâm thần phân liệt
Hiện tại vẫn chưa có câu trả lời cụ thể cho câu hỏi tại sao lại bị tâm thần phân liệt. Không có một nguyên nhân duy nhất nào gây ra bệnh tâm thần phân liệt. Các chuyên gia nghi ngờ bệnh tâm thần phân liệt xảy ra vì nhiều lý do khác nhau. Ba lý do chính bao gồm:
- Sự mất cân bằng trong các tín hiệu hóa học mà não sử dụng để liên lạc giữa các tế bào
- Vấn đề phát triển trí não trước khi sinh
- Mất kết nối giữa các khu vực khác nhau trong não
Mặc dù không có bất kỳ nguyên nhân nào được xác nhận gây ra bệnh tâm thần phân liệt, nhưng có những yếu tố nguy cơ phát triển tình trạng này:
Môi trường
Nhiều yếu tố ở môi trường xung quanh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tâm thần phân liệt. Sinh ra vào mùa đông làm tăng nguy cơ một chút.
Một số bệnh ảnh hưởng đến não, bao gồm nhiễm trùng và các bệnh tự miễn dịch (khi hệ thống miễn dịch tấn công một phần cơ thể), cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Căng thẳng cực độ trong thời gian dài cũng có thể đóng một vai trò trong việc phát triển tâm thần phân liệt.
Hoàn cảnh phát triển và sinh nở
Cách bạn phát triển trước khi sinh ra có vai trò trong bệnh tâm thần phân liệt. Nguy cơ mắc bệnh tâm thần phân liệt sẽ tăng lên nếu cha mẹ ruột của bạn mắc bệnh tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật, suy dinh dưỡng hoặc thiếu vitamin D khi mang thai bạn.
Nguy cơ cũng tăng lên nếu bạn bị thiếu cân khi sinh hoặc nếu có biến chứng trong khi sinh (chẳng hạn như nếu bạn sinh mổ khẩn cấp).
Sử dụng ma túy tiêu khiển
Tâm thần phân liệt có liên quan đến việc sử dụng một số loại ma túy tiêu khiển, đặc biệt là với số lượng lớn vào giai đoạn sớm.
Mối liên hệ giữa việc sử dụng nhiều cần sa khi còn là thiếu niên là một trong những mối liên hệ được nghiên cứu kỹ lưỡng nhất. Nhưng các chuyên gia không chắc liệu việc sử dụng cần sa có phải là nguyên nhân trực tiếp gây ra bệnh tâm thần phân liệt hay đó chỉ là một yếu tố góp phần.
Di truyền
Các chuyên gia chưa tìm ra nguyên nhân cụ thể nào gây ra bệnh tâm thần phân liệt, vì vậy họ không thể nói chắc chắn liệu di truyền có gây ra bệnh tâm thần phân liệt hay không.
Nhưng nếu bạn có tiền sử gia đình mắc bệnh tâm thần phân liệt – đặc biệt là cha mẹ hoặc anh chị em mắc bệnh này – bạn có nguy cơ mắc bệnh này cao hơn nhiều.
Tâm thần phân liệt được chẩn đoán như thế nào?
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn (hoặc người thân của bạn) có thể chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt hoặc các rối loạn liên quan đến bệnh này dựa trên sự kết hợp các câu hỏi họ đặt ra, các triệu chứng bạn mô tả hoặc bằng cách quan sát hành động của bạn.
Họ cũng sẽ đặt câu hỏi để loại trừ các nguyên nhân tiềm ẩn khác gây ra các triệu chứng của bạn. Sau đó, họ so sánh những gì họ tìm thấy với các tiêu chí cần thiết để chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt.
Theo DSM-5, chẩn đoán tâm thần phân liệt đòi hỏi những điều sau:
- Ít nhất hai trong số năm triệu chứng chính.
- Có các triệu chứng trong ít nhất một tháng.
- Các triệu chứng ảnh hưởng đến khả năng làm việc hoặc các mối quan hệ
Không có bất kỳ xét nghiệm chẩn đoán nào cho bệnh tâm thần phân liệt. Nhưng các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe có thể tiến hành các xét nghiệm để loại trừ các tình trạng khác trước khi chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt. Các loại thử nghiệm có khả năng xảy ra nhất bao gồm:
Chẩn đoán hình ảnh
Các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe thường sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính (CT), chụp cộng hưởng từ (MRI) và các xét nghiệm hình ảnh khác để loại trừ các vấn đề như đột quỵ, chấn thương não, khối u và những thay đổi khác đối với cấu trúc não của bạn.
Xét nghiệm máu, nước tiểu và dịch não tủy (tủy sống)
Những xét nghiệm này tìm kiếm những thay đổi hóa học trong chất dịch cơ thể có thể giải thích những thay đổi trong hành vi của bạn. Họ có thể loại trừ độc tính kim loại nặng hoặc các nguyên nhân gây ngộ độc, nhiễm trùng khác, v.v.
Kiểm tra hoạt động của não
Điện não đồ (EEG) phát hiện và ghi lại hoạt động điện trong não của bạn. Thử nghiệm này có thể giúp loại trừ các tình trạng như động kinh.
Tâm thần phân liệt có chữa được không?
Bệnh tâm thần phân liệt có sao không? Bệnh tâm thần phân liệt không thể chữa khỏi nhưng thường có thể điều trị được.
Trong một tỷ lệ nhỏ trường hợp, người ta có thể hồi phục hoàn toàn khỏi bệnh tâm thần phân liệt. Nhưng đây không phải là cách chữa trị vì không có cách nào biết được ai sẽ tái bệnh và ai sẽ không. Vì lý do đó, các chuyên gia coi những người khỏi bệnh này là “trong tình trạng thuyên giảm”.
Điều trị bệnh tâm thần phân liệt thường bao gồm sự kết hợp giữa thuốc, liệu pháp tâm lý và tự quản lý. Bao gồm:
Thuốc chống loạn thần
Những loại thuốc này ngăn chặn não sử dụng một số hóa chất nhất định để liên lạc giữa các tế bào.
Các loại thuốc khác
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cũng có thể kê đơn các loại thuốc khác cho các triệu chứng xảy ra cùng lúc hoặc do các triệu chứng tâm thần phân liệt. Họ cũng có thể kê đơn thuốc để giúp giảm tác dụng phụ của thuốc chống loạn thần như run.
Tâm lý trị liệu
Các phương pháp trị liệu bằng trò chuyện như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) có thể giúp bạn đối phó và kiểm soát tình trạng của mình.
Liệu pháp lâu dài cũng có thể giúp giải quyết các vấn đề thứ phát bên cạnh bệnh tâm thần phân liệt, chẳng hạn như lo lắng, trầm cảm hoặc các vấn đề về sử dụng chất gây nghiện.
Liệu pháp điện giật (ECT)
Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, nhà cung cấp dịch vụ của bạn có thể đề xuất ECT.
Phương pháp điều trị này bao gồm việc sử dụng một dòng điện áp vào da đầu, sau đó kích thích một số phần nhất định trong não của bạn. Sự kích thích gây ra một cơn co giật ngắn, có thể giúp cải thiện chức năng não nếu bạn bị trầm cảm nặng, kích động và các vấn đề khác.
Nếu bạn có ECT, bạn sẽ được gây mê. Bạn sẽ ngủ trong quá trình này và sẽ không cảm thấy đau.
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn là người tốt nhất cho bạn biết sẽ mất bao lâu để thuốc và liệu pháp phát huy tác dụng, vì các loại thuốc khác nhau cần khoảng thời gian khác nhau trước khi thấy rõ tác dụng của chúng.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh tâm thần phân liệt có sao không?
Bệnh tâm thần phân liệt có thể dẫn đến một số sự kết hợp của ảo giác, ảo tưởng, suy nghĩ và hành vi cực kỳ rối loạn làm suy giảm chức năng hàng ngày và có thể gây tàn tật. Bệnh tâm thần phân liệt không thể chữa khỏi nhưng thường có thể điều trị được.
Tâm thần phân liệt có mấy thể?
Các chuyên gia hiện nay coi bệnh tâm thần phân liệt là một loạt các tình trạng bệnh, bao gồm:
– Rối loạn nhân cách phân liệt (cũng thuộc loại rối loạn nhân cách)
– Rối loạn hoang tưởng
– Rối loạn tâm thần ngắn hạn
– Rối loạn dạng tâm thần phân liệt
– Rối loạn phân liệt
– Rối loạn phổ tâm thần phân liệt khác (được xác định hoặc không xác định).
Tâm thần phân liệt là một tình trạng rất khác nhau ở mỗi người. Bạn có thể phải vật lộn với công việc, các mối quan hệ và việc tự chăm sóc bản thân. Nhưng với việc điều trị, bạn có thể làm việc, chăm sóc bản thân và có những mối quan hệ trọn vẹn.
‘”cnvs-block-core-paragraph-1702086540897″} –>Các phương pháp trị liệu bằng trò chuyện như liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) có thể giúp bạn đối phó và kiểm soát tình trạng của mình.
Liệu pháp lâu dài cũng có thể giúp giải quyết các vấn đề thứ phát bên cạnh bệnh tâm thần phân liệt, chẳng hạn như lo lắng, trầm cảm hoặc các vấn đề về sử dụng chất gây nghiện.
Liệu pháp điện giật (ECT)
Nếu các phương pháp điều trị khác không hiệu quả, nhà cung cấp dịch vụ của bạn có thể đề xuất ECT.
Phương pháp điều trị này bao gồm việc sử dụng một dòng điện áp vào da đầu, sau đó kích thích một số phần nhất định trong não của bạn. Sự kích thích gây ra một cơn co giật ngắn, có thể giúp cải thiện chức năng não nếu bạn bị trầm cảm nặng, kích động và các vấn đề khác.
Nếu bạn có ECT, bạn sẽ được gây mê. Bạn sẽ ngủ trong quá trình này và sẽ không cảm thấy đau.
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn là người tốt nhất cho bạn biết sẽ mất bao lâu để thuốc và liệu pháp phát huy tác dụng, vì các loại thuốc khác nhau cần khoảng thời gian khác nhau trước khi thấy rõ tác dụng của chúng.
Câu hỏi thường gặp
Bệnh tâm thần phân liệt có sao không?
Tâm thần phân liệt có mấy thể?
– Rối loạn nhân cách phân liệt (cũng thuộc loại rối loạn nhân cách)
– Rối loạn hoang tưởng
– Rối loạn tâm thần ngắn hạn
– Rối loạn dạng tâm thần phân liệt
– Rối loạn phân liệt
– Rối loạn phổ tâm thần phân liệt khác (được xác định hoặc không xác định).
Tâm thần phân liệt là một tình trạng rất khác nhau ở mỗi người. Bạn có thể phải vật lộn với công việc, các mối quan hệ và việc tự chăm sóc bản thân. Nhưng với việc điều trị, bạn có thể làm việc, chăm sóc bản thân và có những mối quan hệ trọn vẹn. Nếu tâm thần phân liệt đang là nỗi ám ảnh của bạn, hãy liên hệ ngay với chuyên gia và bác sĩ của chúng tôi tại Doctor có sẵn trên website docosan.com.
