Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp tránh thai được sử dụng trong các tình huống “khẩn cấp” như quan hệ tình dục không đồng thuận, quan hệ tình dục không dùng biện pháp an toàn. Thuốc phát huy hiệu quả tránh thai tốt nhất nếu uống ngay sau khi quan hệ tình dục. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều băn khoăn rằng liệu uống thuốc tránh thai khẩn cấp có thai không? Bài viết sau đây sẽ giải đáp cho bạn thắc mắc trên.
Tóm tắt nội dung
- 1 Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
- 2 Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng bao lâu sau khi quan hệ?
- 3 Vì sao đã uống thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có thai?
- 4 Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả
- 5 Tác dụng phụ có thể gặp khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp
- 6 Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
- 7 Một số câu hỏi liên quan
- 7.1 Dấu hiệu nhận biết uống thuốc tránh thai khẩn cấp không thành công là gì?
- 7.2 Nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi nào là tốt nhất?
- 7.3 Có mấy loại thuốc tránh thai khẩn cấp?
- 7.4 Có thai sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì có sao không?
- 7.5 Có nên uống nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp cùng một lúc để tăng hiệu quả không?
- 7.6 Uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì có ảnh hưởng tới khả năng sinh sản không?
- 7.7 Vậy thuốc tránh thai khẩn cấp có phá thai được không?
Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng ngăn cản quá trình thụ tinh xảy ra trong vòng 5 ngày kể từ khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp an toàn. Khác với các hình thức tránh thai thông thường, thuốc chỉ dùng sau khi quan hệ tình dục và trong những trường hợp “khẩn cấp” như bị cưỡng hiếp, bao cao su bị rách hoặc tuột trong quá trình quan hệ, quên uống hai viên thuốc tránh thai hàng ngày trở lên trong một chu kỳ kinh nguyệt, đã quan hệ và không muốn mang thai,…
Thuốc tránh thai khẩn cấp khác với thuốc chấm dứt thai kỳ. Do đó, phụ nữ mang thai không thể sử dụng thuốc như một biện pháp tránh thai. Thuốc không có khả năng gây sảy thai và không thể thay thế cho thuốc tránh thai thông thường.
Hầu hết các thuốc tránh thai khẩn cấp trên thị trường hiện nay đều được bào chế dưới dạng viên nén. Tùy theo nhà sản xuất và liều lượng thuốc, người dùng có thể phải uống 1 – 2 viên mới đạt được hiệu quả tránh thai cần thiết. Các dạng thuốc tránh thai khẩn cấp hiện có gồm:
- Thuốc tránh thai khẩn cấp dựa trên hormon: Thuốc chứa hormon levonorgestrel có tác dụng trì hoãn quá trình rụng trứng. Thuốc chỉ dùng 01 viên duy nhất và không cần đơn thuốc của bác sĩ.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp không chứa hormon: Thuốc chứa Ulipristal acetate có tác dụng ức chế hormon cần thiết cho quá trình thụ thai. Thuốc chỉ bán khi có chỉ định của bác sĩ.
- Thuốc tránh thai: Có thể được sử dụng như biện pháp tránh thai khẩn cấp nếu dùng đồng thời 2 viên trở lên. Ở liều dùng này, thuốc có thể giúp tránh thai nhưng hiệu quả kém hơn so với levonorgestrel. Người dùng không nên sử dụng thuốc tránh thai thường xuyên theo cách này trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng bao lâu sau khi quan hệ?
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp càng sớm, hiệu quả tránh thai càng cao. Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ mang thai chỉ khoảng 1 – 2% nếu uống thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng 72 giờ sau khi quan hệ tình dục.
Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa levonorgestrel có hiệu quả tốt nhất trong vòng 3 ngày sau khi quan hệ. Trong khi đó, Ulipristal acetate và vòng tránh thai có hiệu quả đến 5 ngày sau khi quan hệ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp không có tác dụng kéo dài do thuốc chỉ trì hoãn rụng trứng trong vòng 1 tuần chứ không hoàn toàn ngăn chặn quá trình này xảy ra. Vì vậy, nếu người dùng quan hệ tình dục không an toàn lần thứ hai trong tháng, khả năng mang thai sẽ rất cao. Người dùng nên tiến hành thử thai nếu kỳ kinh nguyệt đến trễ hơn 3 – 4 tuần sau khi uống thuốc.
Vì sao đã uống thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có thai?
Không có thuốc nào giúp tránh thai được hoàn toàn 100%. Về bản chất, thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc nội tiết gây ức chế buồng trứng phóng noãn, dẫn đến ngăn cản trứng gặp tinh trùng và không thể làm tổ trong tử cung.
Chính vì vậy, thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn có những sai sót nhất định dẫn đến mang thai ngoài ý muốn. Nếu chị em phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp đúng theo hướng dẫn sử dụng và trong thời gian quy định thì hiệu quả thành thành công cũng chỉ có 80 – 90%. Nguyên nhân khiến chị em vẫn bị “dính bầu” sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là do:
Uống không đúng hướng dẫn sử dụng
Thời gian quy định của thuốc tránh thai khẩn cấp phải được uống sau khi quan hệ tình dục không an toàn là từ 12 – 72 giờ. Nếu uống sau khoảng thời gian này thuốc sẽ không có tác dụng.
Thuốc tránh thai khẩn cấp được khuyến cáo là không được sử dụng quá 2 lần/tháng (đối với loại 1 viên/liều) hoặc 4 viên/tháng (đối với loại 2 viên/liều). Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá nhiều gây “nhờn thuốc” khiến hiệu quả tránh thai giảm dần. Ngoài ra, việc lạm dụng thuốc còn khiến chị em phụ nữ bị rối loạn kinh nguyệt, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, thậm chí có nguy cơ gây vô sinh.
Uống thuốc sau khi trứng rụng
Cặp đôi quan hệ tình dục sau ngày an toàn (hay còn gọi là ngày trứng đã rụng) thì dù có uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì tỷ lệ bạn có thai vẫn gần như là rất cao. Hiệu quả tránh thai của thuốc tránh thai khẩn cấp trong trường hợp này chỉ khoảng 10%.
Do khả năng đáp ứng thuốc của bản thân
Do thuốc tránh thai khẩn cấp là thuốc nội tiết nên khả năng đáp ứng với hormone sinh dục nữ ở mỗi người mỗi khác. Vì vậy, hiệu quả tránh thai của thuốc ở mỗi người cũng khác nhau.
Vậy, uống thuốc tránh thai khẩn cấp có thai không? Câu trả lời là hoàn toàn có thể. Thuốc tránh thai khẩn cấp tưởng chừng là biện pháp tránh thai an toàn và hiệu quả nhất, nhưng vẫn có nguy cơ không hiệu quả mà lại có nhiều tác dụng phụ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy, để tránh thai an toàn, chị em nên hiểu về thuốc tránh thai khẩn cấp để có cách sử dụng hiệu quả.
Thuốc tránh thai khẩn cấp kém chất lượng
Việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp kém chất lượng có thể làm giảm hiệu quả tránh thai. Chất lượng kém của thuốc có thể ảnh hưởng đến hàm lượng hoạt chất, dẫn đến việc thuốc không phát huy tác dụng ngăn ngừa rụng trứng hoặc làm thay đổi niêm mạc tử cung như mong đợi. Tuy nhiên, nhiều yếu tố khác như thời điểm uống thuốc, cơ địa mỗi người cũng ảnh hưởng đến hiệu quả tránh thai. Để đảm bảo an toàn, bạn nên chọn mua thuốc tại các nhà thuốc uy tín và tuân thủ hướng dẫn sử dụng.
Lạm dụng sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể làm giảm hiệu quả tránh thai và gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Việc sử dụng thuốc quá thường xuyên có thể làm rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, ảnh hưởng đến nội tiết tố và thậm chí làm tăng nguy cơ mang thai ngoài ý muốn. Thuốc tránh thai khẩn cấp chỉ nên được sử dụng trong trường hợp khẩn cấp và không phải là phương pháp tránh thai thường xuyên. Để có thông tin chính xác và tư vấn phù hợp, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp hiệu quả
Thuốc tránh thai khẩn cấp phải được dùng càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 3 – 5 ngày sau khi quan hệ tình dục. Cụ thể, thuốc viên chứa levonorgestrel cần uống trong vòng 72 giờ, thuốc viên chứa ulipristal acetate cần uống trong vòng 120 giờ sau khi quan hệ.
Nếu tiếp tục phát sinh quan hệ sau khi uống thuốc trong vòng 72 – 120 giờ, người dùng cần có biện pháp tránh thai khác (như dùng bao cao su). Trong trường hợp bất khả kháng, người dùng vẫn có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp (loại trước đó đã sử dụng). Tuy nhiên, không dùng quá 1 viên thuốc tránh thai khẩn cấp trong mỗi 24 giờ để đảm bảo an toàn. Sau khi uống thuốc, nếu có hiện tượng nôn trong vòng 3 giờ, người dùng cần ngay lập tức uống bổ sung một liều tương tự.
Tác dụng phụ có thể gặp khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp
Thuốc tránh thai khẩn cấp không được khuyến khích sử dụng thường xuyên do hiệu quả tránh thai thấp hơn so với các biện pháp khác. Ngoài ra, trong quá trình dùng thuốc, bạn có thể gặp phải những tác dụng phụ sau:
- Nguy cơ tắc mạch: Thuốc tránh thai khẩn cấp dạng phối hợp chứa ethylestradiol liều cao có thể gây huyết khối trong thời gian ngắn. Do đó, trước khi sử dụng thuốc, người dùng cần được đánh giá nguy cơ biến chứng thuyên tắc mạch qua tiền sử mắc bệnh.
- Rối loạn kinh nguyệt: Do thuốc tác động đến quá trình phóng noãn, chu kỳ kinh nguyệt của người dùng có thể bị rối loạn trong vòng 1 – 2 tháng sau đó.
- Buồn nôn và nôn: Đây là tác dụng phụ thường gặp khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp, nhất là thuốc có chứa levonorgestrel. Tuy nhiên, người dùng không được tự ý dùng thuốc chống nôn để dự phòng mà cần có đánh giá lâm sàng của bác sĩ chuyên khoa. Nếu bạn bị nôn trong vòng 3 giờ sau khi dùng thuốc, hãy uống bổ sung ngay một liều khác càng sớm càng tốt.
- Xuất huyết tử cung: Thuốc tránh thai chứa levonorgestrel và mifepristone tác động lên nội mạc tử cung. Do đó, thuốc làm tăng nguy cơ xuất huyết tử cung bất thường. Trường hợp xuất huyết muộn sau khi dùng thuốc có thể là tín hiệu cảnh báo thai ngoài tử cung.
- Một số triệu chứng khác: Căng tức ngực, đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi,… Các triệu chứng này không quá phổ biến và sẽ biến mất trong vòng 24 giờ. Để giảm đau đầu hoặc đau ngực, người dùng có thể sử dụng Paracetamol hoặc thuốc giảm đau Ibuprofen.
Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, người dùng cần lưu ý:
- Uống thuốc càng sớm càng tốt nếu bạn phát sinh quan hệ tình dục không an toàn hoặc không muốn có thai.
- Chỉ nên sử dụng nếu xác suất cao mang thai ngoài ý muốn.
- Thuốc không đảm bảo ngừa thai 100% và không ngăn ngừa được các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục (STDs).
- Không được lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Không dùng thuốc quá 01 lần trong một chu kỳ do nguy cơ tác dụng phụ và giảm hiệu quả ngừa thai.
- Nếu bạn thường xuyên quan hệ tình dục nhưng không muốn mang thai, tốt nhất hãy sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày kết hợp với dùng bao cao su trong khi quan hệ.
- Gặp bác sĩ chuyên khoa ngay lập tức nếu có các triệu chứng nôn mửa, đau đầu, hoa mắt, chóng mặt trong vòng 2 tiếng (đối với thuốc chứa levonorgestrel) hoặc 3 tiếng (đối với thuốc chứa ulipristal axetat) sau khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp.
Một số câu hỏi liên quan
Dấu hiệu nhận biết uống thuốc tránh thai khẩn cấp không thành công là gì?
Thuốc tránh thai khẩn cấp không đảm bảo ngừa thai 100%. Do đó, trong trường hợp bạn mang thai dù đã dùng thuốc, bạn có thể nhận thấy một số dấu hiệu sau:
- Trễ kinh từ 4 tuần trở lên.
- Cơ thể mệt mỏi, buồn nôn, thường xuyên buồn ngủ, ra huyết ít.
- Căng tức ngực, thay đổi màu sắc đầu ngực.
Nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp khi nào là tốt nhất?
Bạn nên uống thuốc tránh thai khẩn cấp càng sớm càng tốt. Thuốc có tác dụng tốt nhất trong vòng 72 giờ (đối với thuốc chứa levonorgestrel) hoặc 120 giờ (đối với thuốc chứa ulipristal acetate) sau khi quan hệ tình dục không an toàn.
Có mấy loại thuốc tránh thai khẩn cấp?
Trên thị trường hiện nay có 03 loại thuốc tránh thai khẩn cấp chính, bao gồm:
- Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin.
- Thuốc tránh thai chứa ulipristal acetate.
- Thuốc tránh thai kết hợp chứa 100 mcg ethinyl estradiol và 0,5 mg levonorgestrel.
Có thai sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì có sao không?
Trên thực tế, mặc dù dùng thuốc tránh thai khẩn cấp khi đang mang thai, hầu như thuốc không gây ảnh hưởng tới thai nhi. Hiện nay, vẫn chưa có nghiên cứu khẳng định thuốc tránh thai khẩn cấp gây sảy thai hoặc gây dị tật thai nhi. Người dùng cần đến các cơ sở y tế uy tín để được thăm khám và thực hiện các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết nhằm đánh giá chính xác tình trạng thai nhi.
Nếu bạn không sử dụng quá nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp, theo dõi thai kỳ những tuần đầu tiên không có dấu hiệu bất thường nào xảy ra thì chị em có thể yên tâm dưỡng thai nếu muốn giữ lại bé. Còn nếu có bất kỳ biểu hiện nào bất thường như sốt, đau bụng dưới, buồn nôn, chóng mặt, ra máu,… thì hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để có những chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Có nên uống nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp cùng một lúc để tăng hiệu quả không?
Không nên uống cùng lúc nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp. Trên thực tế, bạn chỉ nên dùng thuốc tránh thai chứa ulipristal acetate một lần trong một chu kỳ kinh nguyệt. Thuốc tránh thai chứa levonorgestrel có thể dùng nhiều lần. Tuy nhiên, bạn sẽ cần dùng thêm biện pháp tránh thai thông thường để đảm bảo an toàn.
Uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì có ảnh hưởng tới khả năng sinh sản không?
Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là biện pháp tránh thai vĩnh viễn. Do đó, thuốc không gây ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của người dùng.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng, thuốc tránh thai khẩn cấp có thể trở thành “con dao hai lưỡi”. Theo đó, lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ gây hạn chế quá trình phát triển và rụng trứng, nguy cơ gây vô sinh cho người dùng. Không nên sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp quá 2 lần/tháng hoặc nhiều hơn 3 lần/năm để đảm bảo an toàn và tránh tác dụng phụ có thể xảy ra.
Vậy thuốc tránh thai khẩn cấp có phá thai được không?
Câu trả lời chắc chắn là không. Thuốc tránh thai khẩn cấp với thành phần chủ yếu là hormon chỉ có tác dụng ngăn ngừa khả năng mang thai chứ hoàn toàn không có tác dụng phá thai.
Tuy nhiên, nếu lạm dụng thuốc này với liều lượng lớn để phá thai sẽ rất nguy hiểm. Thuốc có thể ảnh hưởng đến thai nhi, làm ngừng sự phát triển của bào thai nhưng sẽ không đủ dược lực để đẩy thai ra ngoài, gây nguy hiểm cho mẹ và nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này.
Do đó, tốt nhất, chị em nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để theo dõi thai kỳ; đặc biệt là ở các mốc thời gian quan trọng như: 7 tuần, 3 tháng, 6 tháng và những tuần gần ngày dự sinh. Nếu phát hiện bất kỳ bất thường nào, bác sĩ sẽ tư vấn giúp bạn cách điều trị an toàn và hiệu quả nhất.
Tóm lại, để đạt được hiệu quả tránh thai tốt nhất của thuốc ngừa thai khẩn cấp:
- Sau quan hệ, hãy uống thuốc tránh thai càng sớm càng tốt, càng về sau thì hiệu quả sẽ giảm dần.
- Không nên uống loại thuốc này quá 2 lần/tháng vì dễ gây “lờn thuốc”, ảnh hưởng đến việc sinh con sau này.
- Khám phụ khoa định kỳ, sử dụng các biện pháp tránh thai an toàn là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe sinh sản bản thân.
Xem thêm:
- Thuốc tránh thai khẩn cấp 72h có tác dụng, tác dụng phụ trong bao lâu?.
- Thuốc tránh thai khẩn cấp 120h những điều bạn cần biết.
- Uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị ra máu có thai hay không?.
- Uống thuốc tránh thai khẩn cấp bao lâu thì có kinh?.
- Giá thuốc tránh thai khẩn cấp phổ biến là bao nhiêu?.
Bài viết trên đây đã giải đáp cho bạn các thắc mắc xoay quanh vấn đề uống thuốc tránh thai khẩn cấp có thai không. Nhìn chung, thuốc tránh thai khẩn cấp là lựa chọn hàng đầu nếu bạn đã quan hệ tình dục không an toàn và không muốn có thai. Thuốc cần được sử dụng càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 72 giờ sau khi phát sinh quan hệ. Nếu cần thiết, hãy hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và hướng dẫn các biện pháp tránh thai an toàn và phù hợp nhất nhé.
Link tham khảo:
1. Emergency Contraception FAQs: Morning-After Pill.
- Link tham khảo: https://www.webmd.com/sex/birth-control/faq-questions-emergency-contraception.
- Ngày tham khảo: 21/09/2024.
2. How to take the emergency contraceptive pill (morning after pill).
- Link tham khảo: https://www.nhs.uk/contraception/methods-of-contraception/emergency-contraceptive-pill-morning-after-pill/how-to-take-it/.
- Ngày tham khảo: 21/09/2024.
3. Morning-After Pill.
- Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/23386-morning-after-pill.
- Ngày tham khảo: 21/09/2024.