Tổng quan về suy thận mạn giai đoạn cuối

Suy thận mạn giai đoạn cuối còn được gọi là bệnh thận giai đoạn cuối xảy ra khi bệnh thận mãn tính, mất dần chức năng và chuyển sang trạng thái nặng. Khi suy thận ở giai đoạn cuối, thận của bạn không còn hoạt động như bình thường để đáp ứng nhu cầu của cơ thể. Khi thận của bạn mất khả năng lọc, lượng chất lỏng, chất điện giải và chất thải nguy hiểm có thể tích tụ trong cơ thể bạn. Hãy cùng Doctor có sẵn hiểu rõ hơn về bệnh lý nguy hiểm ở thận này trong bài viết dưới đây.

Suy thận mạn giai đoạn cuối là gì?

Thận là cơ quan có nhiệm vụ lọc chất thải và nước dư thừa từ máu của bạn dưới dạng nước tiểu. Suy thận mãn tính khiến thận của bạn mất chức năng này theo thời gian. Bệnh thận giai đoạn cuối là giai đoạn cuối của suy thận mãn tính. Nó có nghĩa là thận của bạn không còn hoạt động đủ tốt để đáp ứng nhu cầu của cuộc sống hàng ngày.

Thận của những người mắc suy thận mạn giai đoạn cuối hoạt động dưới 10% khả năng bình thường của nó. Có nghĩa là thận hầu như không hoạt động hoặc hoàn toàn không hoạt động.

Thời gian của mỗi giai đoạn suy thận mạn khác nhau và phụ thuộc vào cách điều trị bệnh thận của bạn, đặc biệt là liên quan đến chế độ ăn uống của bạn hoặc bác sĩ có đề nghị chạy thận hay không.

Nguyên nhân nào gây ra suy thận mạn giai đoạn cuối?

Nguyên nhân phổ biến của suy thận mãn tính giai đoạn cuối là do bệnh tiểu đường và tăng huyết áp (huyết áp cao) gây ra.

Nếu bạn bị bệnh tiểu đường, cơ thể bạn không thể phân hủy glucose một cách chính xác, do đó lượng glucose trong máu của bạn vẫn ở mức cao. Lượng glucose cao trong máu sẽ làm hỏng các nephron của bạn.

Nếu bạn bị tăng huyết áp, áp lực tăng lên các mạch nhỏ trong thận sẽ dẫn đến tổn thương. Thiệt hại ngăn cản các mạch máu của bạn thực hiện nhiệm vụ lọc máu của chúng.

Các nguyên nhân khác của suy thận mãn tính giai đoạn cuối bao gồm:

• Tắc nghẽn đường tiết niệu: Do sỏi thận, tuyến tiền liệt phì đại hoặc một số loại ung thư
• Viêm cầu thận: Tình trạng viêm các bộ lọc trong thận của bạn (được gọi là cầu thận)
• Trào ngược dịch niệu quản: Khi nước tiểu chảy vào thận của bạn
• Bất thường bẩm sinh

Các triệu chứng của bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối là gì?

Bạn có thể gặp một loạt các triệu chứng, bao gồm:

Đi tiểu ít hoặc mắc nhưng không thể tiểu tiện

• Mệt mỏi
• Đau đầu
• Sụt cân không lý do
• Ăn mất ngon
• Buồn nôn và ói mửa
• Da khô và ngứa
• Thay đổi màu da
• Đau xương
• Nhầm lẫn và khó tập trung

Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Dễ bị bầm tím
• Chảy máu cam thường xuyên
• Tê tay và chân của bạn
• Hơi thở hôi
• Nấc cụt thường xuyên
• Mất kinh nguyệt
• Các vấn đề về giấc ngủ, chẳng hạn như chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn và hội chứng chân không yên (RLS)
• Giảm ham muốn tình dục
• Phù nề hoặc sưng tấy, đặc biệt là ở chân và tay của bạn

Suy thận mạn giai đoạn cuối được chẩn đoán như thế nào?

Bác sĩ chẩn đoán suy thận mãn tính giai đoạn cuối bằng cách khám sức khỏe và các xét nghiệm để kiểm tra chức năng thận của bạn. Các xét nghiệm chức năng thận bao gồm:

• Phân tích nước tiểu: Xét nghiệm này giúp bác sĩ kiểm tra protein và máu trong nước tiểu của bạn. Những chất này chỉ ra rằng thận của bạn không xử lý chất thải đúng cách.
• Xét nghiệm creatinin huyết thanh: Xét nghiệm này giúp bác sĩ kiểm tra xem liệu creatine có tích tụ trong máu của bạn hay không. Creatinine là một chất thải mà thận sẽ lọc ra khỏi cơ thể.
• Xét nghiệm nitơ urê trong máu: Xét nghiệm này giúp bác sĩ kiểm tra lượng nitơ trong máu của bạn.
• Tỷ lệ lọc cầu thận ước tính (GFR): Xét nghiệm này cho phép bác sĩ ước tính xem thận của bạn lọc chất thải tốt như thế nào.

Suy thận mạn tính giai đoạn cuối điều trị như thế nào?

Phương pháp để điều trị suy thận mạn tính giai đoạn cuối là lọc máu hoặc ghép thận. Trong một số trường hợp, thay đổi lối sống và dùng thuốc có thể hữu ích nhưng cũng không thể điều trị khỏi hoàn toàn.

Chạy thận

Bạn có hai lựa chọn khi chạy thận:

• Một lựa chọn là chạy thận nhân tạo: Sử dụng một máy để xử lý máu của bạn. Máy lọc chất thải bằng dung dịch. Sau đó, nó sẽ đưa máu sạch trở lại cơ thể bạn. Phương pháp này thường được sử dụng ba lần mỗi tuần và mất ba đến bốn giờ mỗi lần.
• Bác sĩ cũng có thể chỉ định lọc màng bụng: Quá trình này bao gồm việc đặt một dung dịch vào bụng của bạn sau đó được lấy ra bằng ống thông. Loại lọc máu này có thể được thực hiện tại nhà với sự đào tạo thích hợp. Nó thường được thực hiện qua đêm trong khi bạn ngủ.

Ghép thận

Phẫu thuật ghép thận bao gồm việc loại bỏ thận bị ảnh hưởng của bạn (nếu cần cắt bỏ) và đặt một quả thận khác vào. Một quả thận khỏe mạnh là tất cả những gì bạn cần, vì vậy những người hiến tặng thường sống. Họ có thể hiến một quả thận và tiếp tục hoạt động bình thường với quả thận còn lại.

Thay đổi lối sống

Việc giữ nước có thể khiến cân nặng thay đổi nhanh chóng, vì vậy việc theo dõi cân nặng của bạn là rất quan trọng. Bạn cũng có thể cần phải tăng lượng calo và giảm tiêu thụ protein. Hãy ăn ít natri, kali và các chất điện giải khác, cùng với việc hạn chế chất lỏng.

Hạn chế những thực phẩm này để tránh tiêu thụ quá nhiều natri hoặc kali:

• Chuối
• Cà chua
• Cam
• Sô cô la
• Các loại hạt và bơ đậu phộng
• Rau chân vịt
• Quả bơ

Ngoài ra, bổ sung vitamin chẳng hạn như canxi, vitamin C, vitamin D và sắt, có thể giúp chức năng thận của bạn và sự hấp thụ các chất dinh dưỡng cần thiết.

Những biến chứng suy thận mạn giai đoạn cuối là gì?

Các biến chứng có thể xảy ra của ESRD bao gồm:

• Nhiễm trùng da do khô da và ngứa
• Đau khớp, xương và cơ
• Xương yếu
• Tổn thương thần kinh

Các biến chứng ít phổ biến hơn nhưng nghiêm trọng hơn bao gồm:

• Suy gan
• Các vấn đề về tim mạch 
• Cường cận giáp
• Suy dinh dưỡng
• Thiếu máu
• Rối loạn chức năng não và sa sút trí tuệ
• Co giật
• Gãy xương

Cần lưu ý rằng, bệnh suy thận mạn giai đoạn cuối không thể chữa khỏi. Tuy nhiên, bạn nên kiểm soát mức đường huyết và huyết áp của mình. Bên cạnh đó, hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn có bất kỳ triệu chứng suy thận. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể trì hoãn hoặc ngăn bệnh tiến triển thêm.

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn tham khảo: healthline.com