Có thể nói, bệnh viêm loét dạ dày không còn gì xa lạ với mọi người, đây là bệnh lý phổ biến mà bất cứ lứa tuổi nào cũng có thể mắc phải. Đã có ghi nhận một năm có từ 78.000.000 đến gần 250.000.000 ca mắc mới mỗi năm. Dấu hiệu viêm loét dạ dày thường thấy là gây ra các cơn đau ở vùng thượng vị khiến người bệnh luôn cảm thấy khó chịu. Tuy có thể chữa lành hoàn toàn nhưng cũng rất nhiều trường hợp bị tái phát bệnh nhiều lần hoặc từ từ trở thành bệnh mãn tính dẫn đến những hậu quả sức khỏe nghiêm trọng. Vậy dấu hiệu viêm loét dạ dày cụ thể là gì?, biến chứng và phương pháp phòng ngừa như thế nào?. Hãy để Doctor có sẵn sẽ giải đáp cho bạn trong bài viết này nhé! 

Viêm loét dạ dày là gì?

Niêm mạc đường tiêu hóa là lớp trong cùng, chúng có lớp chất nhầy và enzyme để hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Viêm loét dạ dày là tình trạng niêm mạc dạ dày bị tổn thương, sau đó vị trí bị tổn thương trở nên viêm sưng rồi theo thời gian hình thành các vết loét. Sự tổn thương này là do xoắn khuẩn Helicobacter pylori, thuốc giảm đau không steroid (NSAID) gây ra. Theo thời gian lớp niêm mạc bị phá hủy nhiều hơn, tạo điều kiện cho acid dạ dày phá hủy những lớp mô bên dưới.

Các dấu hiệu viêm loét dạ dày

Đau vùng thượng vị

Thượng vị là khu vực nằm giữa 2 bên xương sườn và dưới mũi xương ức. Cơn đau sẽ bắt đầu từ đau âm ỉ, dần dần theo cấp độ của bệnh viêm loét dạ dày mà trở nên đau nhói, đau thắt. Đây là dấu hiệu viêm loét dạ dày dễ bắt gặp nhất và dễ nhận biết nhất. Sau khi ăn xong từ vài chục phút đến vài tiếng, bệnh nhân sẽ xuất hiện các cơn đau, mà mức độ đau phù thuộc vào vết loét.

Đầy bụng, khó tiêu

Thường không xác định được vị trí chính xác, cảm giác đầy bụng, căng chướng ở khắp vùng bụng. Càng gần phía xung quanh rốn sẽ càng thấy đầy hơi hơn. Có thể đi kèm ợ hơi, buồn nôn nhưng không thể nôn hoặc kèm theo khó chịu vùng sau xương ức.

Thay đổi cân nặng 

Do đau dai dẳng vùng thượng vị cùng với đầy bụng khó tiêu làm bệnh nhân dễ chán ăn. Tuy nhiên, bệnh nhân càng bỏ bữa tình trạng đau không những không cải thiện hơn mà ngày một nặng hơn do dịch vị thừa nhiều hơn sẽ làm các vết loét sẵn có trở nên sâu hơn. Dần dần bệnh nhân sẽ trở nên nhẹ cân hơn, suy kiệt. 

Buồn nôn hoặc nôn mửa 

Bệnh nhân có thể có dấu hiệu nôn khan, là cảm giác muốn nôn nhưng không thể nôn ra được bất kỳ thứ gì. Đây là dấu hiệu viêm loét dạ dày xuất phát từ việc bạn cố gắng nôn ra mọi thứ nhưng đường thở đóng lại đồng thời cơ hoành cũng co lại theo. Cảm giác buồn nôn ở cổ họng là triệu chứng đặc trưng liên quan đến các bệnh lý đường tiêu hóa nói chung và là dấu hiệu viêm loét dạ dày nói riêng. Thậm chí nặng hơn còn có thể nôn ra máu, hoặc máu lẫn với thức ăn.

Thay đổi màu phân 

Khi dấu hiệu viêm loét dạ dày trở nên tệ hơn, có thể gây ra xuất huyết tiêu hóa, 15-18% các trường hợp loét dạ dày sẽ có biến chứng xuất huyết do vết loét từ từ bị xơ hóa, sâu dần đến các mạch máu. Chính vì do có xuất huyết mà sẽ thay đổi màu phân, bệnh nhân đi ngoài ra phân đen như màu bã cà phê. 

Biến chứng nghiêm trọng khi có dấu hiệu viêm loét dạ dày

Hẹp môn vị

Viêm loét dạ dày kéo dài dẫn đến phù nề niêm mạc, tạo ra vết sẹo gây co kéo, dần dần vết sẹo co kéo gây ra tình trạng chít hẹp khiến thức ăn rất khó đi qua môn vị, tạo hành tá tràng. Khi bị hẹp môn vị tiến triển, người bệnh có triệu chứng đau nhiều hơn có thể từ âm ỉ đến dữ dội. Kèm theo đó là người bệnh nôn mửa nhiều khiến cơ thể bị mất cân bằng điện giải, dẫn tới uể oải chóng mặt. Nếu không được thăm khám chữa trị người bệnh sẽ sút cân nhiều hơn, da và niêm mạc nhợt nhạt, người không có sinh lực.

Xuất huyết tiêu hóa

Có thể thấy đây là một biến chứng khá phổ biến khi có đến gần 20% bệnh nhân bị viêm loét dạ dày sẽ bị xuất huyết tiêu hóa. Do tình trạng viêm loét kéo dài, acid dạ dày bào mòn làm những vết loét này trở nên sâu hơn, gây ra vỡ các mao mạch, máu chảy ra đổ vào ống tiêu hóa dẫn tới nôn ra máu, đau bụng dữ dội và gây ra thay đổi màu sắc phân. Nếu tình trạng này cứ tiếp diễn sẽ gây ra mất máu cấp và có thể đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân nếu không được can thiệp kịp thời.

Thủng dạ dày

Cơn đau đột ngột và dữ dội, bụng căng cứng cần phải được cấp cứu kịp thời, nếu không sẽ có thể dẫn đến suy đa tạng hay rối loạn tri giác và hậu quả xấu nhất là tử vong. 

Ung thư dạ dày

Ưng thư dạ dày là biến chứng hiếm gặp nhất của bệnh viêm loét dạ dày, nhưng tỷ lệ biến chứng thành ung thư của viêm loét dạ dày ngày càng tăng dần lên. Đây là biến chứng hiếm và chỉ xuất hiện ở những bệnh nhân có tình trạng viêm kéo dài nhiều năm. Nếu được phát hiện và điều trị sớm, kỳ vọng đẩy lùi được bệnh là khá cao tuy nhiên do các dấu hiệu thường là không điển hình, dễ gây ra sự nhầm lẫn với viêm dạ dày thông thường, nên làm cho bệnh nhân thờ ơ và chủ quan thường chỉ có thể phát hiện bệnh khi các triệu chứng trở nặng, đã bước qua giai đoạn cuối. 

Phòng ngừa các biểu hiện viêm loét dạ dày

Ngày nay, với quan điểm phòng bệnh hơn chữa bệnh mọi người cần có những kiến thức để bảo vệ mình khỏi viêm loét dạ dày. Hạn chế những rủi ro tiềm ẩn khiến bạn mắc bệnh. 

Đầu tiên, cần hạn chế nguy cơ mắc phải xoắn khuẩn Helicobacter pylori một nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh viêm loét dạ dày bằng cách rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Nên ăn những loại thức ăn đã được nấu chín hoàn toàn và được sơ chế cẩn thận. Khi đi nội soi cần lựa chọn những cơ sở, phòng khám và bệnh viện có uy tín, để được đảm bảo các thiết bị nội soi đã được khử trùng đúng cách.

Hạn chế sử dụng thuốc giảm đau không steroid khi cảm thấy không cần thiết. Nếu cần phải sử dụng người bệnh phải tuân thủ theo chỉ định về liều, thời gian sử dụng của bác sĩ. 

Cần phải duy trì một chế độ sống lành mạnh, thường xuyên tham gia rèn luyện sức khỏe. Ăn uống đúng giờ cũng cực kỳ quan trọng và cần thiết để điều hòa lượng acid và các hoạt động co bóp của dạ dày. Không nên ăn quá nhiều trong một lần mà nên chia nhỏ bữa ăn để dạ dày không phải làm việc quá sức. 

Các loại thực phẩm tốt cho viêm loét dạ dày: Song hành với chế độ ăn đúng giờ và đủ bữa thì những thực phẩm có tác động đến hệ tiêu hóa nói chung và viêm loét dạ dày cũng nhận được đông đảo sự quan tâm của mọi người. 

Trái mọng như việt quất, mâm xôi, dâu tằm hay trà xanh đều chứa các chất chống oxy hóa tự nhiên, những chất này sẽ trung hòa các gốc tự do có trong cơ thể, để những tế bào trở nên mạnh hơn, tăng khả năng chống chịu và hồi phục. Đặc biệt, nghệ với khả năng chống viêm, kháng khuẩn sẽ làm dịu đi những vết loét ở dạ dày của bạn. 

Bông cải xanh chứa một chất hóa học là sulforaphane có đặc tính kháng khuẩn, bên cạnh đó chúng cũng có chứa những chất chống oxy hóa, giúp giảm đi nguy cơ ung thư dạ dày. Sử dụng sữa chua chứa những lợi khuẩn mỗi ngày và đặc biệt là giai đoạn sử dụng kháng sinh chữa H.pylori làm giảm các tác dụng phụ của kháng sinh tăng cường hiệu quả điều trị và cải thiện sức khỏe.

Nên ngủ sớm và đủ giấc, giữ tinh thần luôn vui vẻ lạc quan để mối liên kết giữa hệ tiêu hóa và thần kinh được ổn định.

Khi nào nên đến cơ sở y tế

Viêm loét dạ dày không phải là bệnh lý quá nguy hiểm và hoàn toàn có thể được điều trị hoàn toàn nếu được bệnh được phát hiện sớm khi chưa có các biến chứng hoặc chưa chuyển qua giai đoạn mãn tính. Điều trị dấu hiệu viêm loét dạ dày nên được thực hiện ở ngày từ giai đoạn đầu, đây là thời điểm tốt nhất để điều trị.

Khi xuất hiện những triệu chứng đau âm ỉ ở vùng thượng vị, hoặc đang nghi ngờ có viêm loét dạ dày, người bệnh cần đến ngay bệnh viện hoặc các phòng khám chuyên khoa có uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Tuy nhiên, thời gian điều trị viêm loét dạ dày ở mỗi cá thể là khác nhau. Nếu bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ được phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ bình phục từ 1-2 tháng. Nếu triệu chứng biến mất và đã hết thuốc thì bệnh nhân cũng nên đi tái khám để xác định đã hoàn toàn bình phục hay chưa, vì hết triệu chứng không đồng nghĩa với việc đã hết bệnh.

Đối với những bệnh nhân có tình trạng viêm loét nặng thì thời gian chữa trị cần từ nửa năm đến một năm, thậm chí là vài năm bao gồm phối hợp nhiều loại thuốc, chi phí điều trị tăng cùng với thời gian điều trị kéo dài dẫn đến bệnh nhân có thể dừng điều trị, và chỉ sau một thời gian ngắn bệnh sẽ quay trở lại và đôi khi đi kèm với những biến chứng nguy hiểm hơn trước.

Câu hỏi thường gặp 

Hi vọng rằng thông qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về dấu hiệu viêm loét dạ dày là gì để biết được cách xác định sớm và thăm khám khi cần thiết.

• https://www.webmd.com/digestive-disorders/peptic-ulcer-overview
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/312045#_noHeaderPrefixedContent
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK534792/