Bệnh tăng huyết áp là một bệnh lý tim mạch phổ biến tại Việt Nam, tuy nhiên không phải ai cũng biết cách điều trị huyết áp cao. Bài viết dưới đây của Doctor có sẵn sẽ hướng dẫn bạn cách điều trị chữa huyết áp cao hiệu quả.
Tóm tắt nội dung
Huyết áp là bệnh gì và nguy hiểm ra sao?
Theo hầu hết các phác đồ và định nghĩa về tăng huyết áp tại Việt Nam cũng như một số khu vực khác trên thế giới, tăng huyết áp được chẩn đoán khi một người có huyết áp tâm thu (HATT) khi đo ở phòng khám có giá trị ≥ 140mmHg và/ hoặc huyết áp tâm trương (HATTr) ≥90mmHg. Giá trị huyết áp này phải được tiến hành đo theo khuyến cáo (đo 2 tay, đo lặp lại,…). Định nghĩa này được áp dụng cho người lớn, còn với trẻ nhỏ ngưỡng tăng huyết áp được thay đổi theo tuổi.
| HATT/ HATTr, mmHg | |
| Huyết áp phòng khám | ≥140 và/ hoặc ≥90 |
| Trung bình 24h | ≥130 và/ hoặc ≥80 |
| Trung bình ban ngày (hoặc lúc thức) | ≥135 và/ hoặc ≥85 |
| Trung bình ban đêm (hoặc lúc ngủ) | ≥120 và/ hoặc ≥70 |
| Theo dõi huyết áp tại nhà | ≥135 và/ hoặc ≥85 |
Ở Việt Nam, tỉ lệ tăng huyết áp ngày càng gia tăng, số lượng bệnh nhân tăng mỗi năm và có xu hướng trẻ hoá. Nghiên cứu vào năm 1960 chỏ thấy tỉ lệ tăng huyết áp là 1% dân số, tăng lên hơn 11% vào năm 1992, đến năm 2008 con số này là 25,1%. Đặc biệt tỉ lệ kiểm soát huyết áp của bệnh nhân đa số vẫn còn thấp, chưa tới 50% có thể kiểm soát huyết áp.
Tăng huyết áp có thể dẫn tới các biến chứng tim mạch nguy hiểm như đột quỵ, suy tim, bệnh thận, tổn thương mắt,… Do đó, tăng huyết áp là một vấn đề lớn và thách thức trong y khoa. Chiến lược điều trị của tăng huyết áp chủ yếu dựa vào biện pháp thay đổi lối sống với bệnh nhân chưa có chỉ định dùng thuốc. Đối với bệnh nhân phải can thiệp nội khoa, việc dùng thuốc rất quan trọng nhưng cũng phải điều trị kèm theo biện pháp thay đổi lối sống.
Cách điều trị huyết áp cao tại nhà
Cách điều trị huyết áp cao bằng biện pháp thay đổi lối sống chính là phương pháp điều trị tăng huyết áp thực hiện tại nhà. Có rất nhiều cách cách chữa huyết áp cao tại nhà, đa số được xây dựng để tạo thành thói quen lành mạnh, giúp hạ áp trong thời gian dài và hạn chế các yếu tố nguy cơ tim mạch khác cũng như giúp bệnh không chuyển sang các giai đoạn nặng hơn.
- Giảm cân: người bệnh được bác sĩ điều trị tư vấn giảm cân cần giảm cân một cách khoa học bằng điều chỉnh bữa ăn dinh dưỡng điều độ hơn và tăng cường luyện tập thể dục, tránh giảm cân bằng cách bỏ bữa, nhịn ăn,… là cách điều trị huyết áp cao không thể thiếu
- Hạn chế sử dụng thuốc lá: hút thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ chính của bệnh lý tim mạch như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường đường, bệnh mạch máu ngoại biên,… và nhiều bệnh lý phổi, bệnh ác tính khác.
- Hạn chế sử dụng rượu bia: một số khuyến cáo cho rằng không được dùng quá 2 đơn vị ethanol trong một ngày đối với nam giới và nữ giới không dùng quá 1 đơn vị. Với một đơn vị ethanol quy đổi thành 354 ml bia (5% cồn) gần tương đương 1 lon bia có dung tích 330ml hoặc 150 ml rượu vang (12% cồn).
- Tập thể dục: không chỉ bệnh nhân tăng huyết áp mà mỗi chúng ta đều cần dành thời gian cho việc tập luyện thể dục. Tập thể dục là cách điều trị huyết áp cao hiệu quả, nên tập 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần sẽ hỗ trợ điều trị tốt. Lưu ý không nên tập các môn thể thao đòi hỏi thể lực quá nặng như leo núi, marathon,… nên lựa chọn các bài tập như bơi lội, pilate, yoga, workout tại nhà, các bài tập gym với mức tạ nhẹ…
- Ngủ đủ giấc mỗi ngày, tránh căng thẳng và làm việc quá sức.
Đặc biệt trong số các cách điều trị huyết áp cao, xây dựng thực đơn ăn uông hợp lý và tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng cho bệnh nhân tăng huyết áp là cực kỳ quan trọng. Yếu tố dinh dưỡng rất quan trọng trong điều trị tăng huyết áp, không tuân thủ nguyên tắc dinh dưỡng không chỉ mất kiểm soát huyết áp mà còn gây ra nhiều bệnh lý tim mạch, chuyển hóa nguy hiểm khác.
- Hạn chế lượng muối <5 gam mỗi ngày: việc cân đo đong đếm lượng muối chính xác rất khó vì muối ngoài việc bệnh nhân chủ động nêm nếm trong thức ăn còn có sẵn trong nhiều loại thức ăn khác nhau, do đó bạn cần nêm ít muối trong thức ăn, tập thói quen ăn nhạt, hạn chế các món ăn mặn như cá muối, củ cải muối, các loại muối chấm,…
- Ăn nhiều trái cây, rau xanh, cá, hải sản, các thực phẩm ít béo. Nên lựa chọn các chất béo thực vật, hạn chế ăn mỡ động vật. Nên bổ sung các loại chất béo có thành phần omega-3, omega-6, tốt cho tim mạch, tốt cho mắt.
- Hạn chế các loại thịt đỏ như: thịt lợn, thịt bò, nội tạng
- Hạn chế đường bằng cách giảm nêm nếm đường trong bữa ăn hàng ngày, tránh sử dụng các loại thức ăn quá ngọt.
Trong số các cách điều trị huyết áp cao tại nhà, tuân thủ các nguyên tắc dinh dưỡng: hạn chế muối, tránh ăn nhiều dầu mỡ, thường xuyên tập thể dục là các biện pháp cơ bản nhất nhưng có hiệu quả cao trong việc điều trị tăng huyết áp.
Cách điều trị huyết áp cao bằng phương pháp nội khoa
Dữ liệu thống kê hiện nay từ hơn 100 quốc gia cho thấy rằng trung bình, chưa tới 50% người trưởng thành bị tăng huyết áp được dùng thuốc điều trị hạ huyết áp, tỉ lệ này thay đổi theo từng quốc gia. Hầu hết bệnh nhân tăng huyết áp cần kết hợp cách điều trị huyết áp cao bằng thuốc và cả biện pháp thay đổi lối sống để đạt hiệu quả tối ưu.
Thuốc trị cao huyết áp thường dùng gồm 5 nhóm thuốc đã được chứng minh là cách điều trị huyết áp cao hiệu quả nhưng tỉ ệ người tuân thủ điều trị bằng thuốc (và cả biện pháp thay đổi lối sống) còn thấp dẫn tới nhìn chung tỉ lệ bệnh nhân kiểm soát tốt huyết áp còn thấp.
Ngưỡng huyết áp cần điều trị thuốc là ≥ 140/90 mmHg ở hầu hết các đối tượng, bao gồm cả những bệnh nhân lớn hơn 80 tuổi. Người bệnh cần uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ vì mỗi mức độ tăng huyết áp đều có phác đồ điều trị riêng, đặc biệt khi mắc bệnh đi kèm khác có thể ảnh hưởng đến việc dùng thuốc thì việc tuân thủ phác đồ là vô cùng quan trọng.
Người bệnh không được tự ý ngưng thuốc, tăng huyết áp là bệnh cần được điều trị lâu dài, có thể kéo dài tới hết cuộc đời. Do đó người bệnh tự ý ngưng thuốc có thể làm huyết áp tăng cao trở lại.
Bên cạnh các cách điều trị huyết áp cao tại nhà và sử dụng thuốc, người bệnh cần theo dõi huyết áp tại nhà thường xuyên bằng máy đo đồng thời tái khám theo lịch hẹn của bác sĩ điều trị để kiểm tra tình trạng sức khỏe nói chung và huyết áp nói riêng để điều chỉnh thuốc nếu cần.
Cảm ơn bạn đã tìm đọc bài viết “Cách điều trị huyết áp cao hiệu quả mà bạn cần biết”. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về một số cách trị huyết áp cao dành cho bạn và người thân trong gia đình.
Xem thêm: Huyết áp cao nên uống gì?
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: CDC
