Tuổi dậy thì ở nam là một giai đoạn quan trọng về mặt tăng trưởng sinh học thể chất và tâm sinh lý của lứa tuổi vị thành niên của nam giới. Vậy nên sẽ có nhiều bậc phụ huynh thắc mắc tuổi dậy thì có đặc điểm gì, để quan sát và chăm sóc con trai của mình được tốt hơn tạo điều kiện cho sự phát triển hoàn hảo. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu về thời điểm và sự thay đổi tâm sinh lý giới tính trong bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt nội dung
Thời điểm tuổi dậy thì ở nam
Thời kỳ dậy thì ở nam thường thì bắt đầu trong lứa tuổi thiếu niên (10 đến 19 tuổi), khi bắt đầu sẽ có những biểu hiện đặc tính sinh dục thứ yếu. Tuy nhiên thời điểm chính xác của tuổi dậy thì ở nam là có sự thay đổi tùy thuộc và tình trạng dinh dưỡng, môi trường văn hóa – xã hội, tác động của vấn đề tình cảm trai gái,…
Theo kết quả của nhiều nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng tuổi bắt đầu dậy thì trung bình ở bé trai là 13 năm 2 tháng cộng trừ 1 năm và tuổi dậy thì hoàn toàn ở bé trai là 15 năm 2 tháng cộng trừ 1 năm 3 tháng.
Sự thay đổi thể chất trong tuổi dậy thì ở nam
Trong tuổi dậy thì, bé trai có tốc độ phát triển rất cao và nhu cầu năng lượng mỗi ngày cũng dao động từ 80 đến 150 Kcalo/Kg/Ngày. Dưới ảnh hưởng của các nội tiết tố đều tăng hoạt động ở thời kỳ này, đặc biệt là các hormone sinh dục, cơ thể bé trai sẽ hoàn thiện sự phát triển về lượng và chất:
- Lớp mỡ dưới da, các bắp thịt, khối lượng máu, các nội tạng sẽ phát triển mạnh
- Trẻ có dáng hình biến đổi: vai rộng, ngực nở
- Chiều cao tăng 7-8 cm trong những năm đầu dậy thì
- Cơ quan sinh dục trong và ngoài phát triển hoàn thiện (dương vật và hòn dái to ra, thâm đen, phủ đầy lông, tinh dịch xuất hiện, sau đó có tinh trùng)
- Kích thước tim và dung tích sống tăng gấp đôi
- Huyết áp, thể tích máu lưu thông tốt hơn
Đánh giá sự phát triển thể chất của tuổi dậy thì ở nam
- Độ 1: chưa có dấu hiệu dậy thì
- Độ 2: bắt đầu tăng thể tích tinh hoàn, dương vật và có lông nách lông mu
- Độ 3: bể giọng, khàn tiếng
- Độ 4: các khối cơ phát triển
- Độ 5: bắt đầu có dấu hiệu xuất tinh
Sự thay đổi tâm sinh lý trong tuổi dậy thì ở nam
Có nhiều xáo trộn do sự phát triển của các tuyến nội tiết tố, đặc biệt là tuyến sinh dục nam (tuyến yên, tuyến thượng thận, tinh hoàn) gây nên những biến đổi ở tuổi dậy thì nam. Trẻ có thể bị trạng thái lo âu, sợ hãi về các biến đổi hình dáng, cơ quan sinh dục và để đối phó thì trẻ nhịn ăn, giảm bớt giờ ngủ và cạo râu.
Trẻ trai có nhu cầu rất lớn về sự chia sẻ, cần người để tâm sự, được giải thích và hướng dẫn, có thể tự đi tìm tình thương, tình bạn và tình yêu. Trong lúc này thì vai trò hướng dẫn của gia đình, trường học và xã hội sẽ rất quan trọng để trẻ đi đúng hướng.
Nam nhi rất muốn tỏ ra cho mọi người thấy mình là người lớn, rất muốn tạo ra uy tín, thể hiện năng lực bản lĩnh và tính độc lập của bản thân. Vì vậy, điều đáng lo ngại là trẻ dễ nghiện ngập, hút thuốc, uống rượu bia, ăn mặc khác người, hành động táo bạo, phiêu lưu,…
Trẻ còn rất tò mò, muốn biết mọi điều, muốn làm thử mọi chuyện của người lớn như giải quyết sinh lý với con gái (thử giao hợp), tìm thú lạ trong chất kích thích, tham gia các băng nhóm tội phạm,…
Đặc điểm bệnh lý trong tuổi dậy thì ở nam
Đây là lứa tuổi có tỷ lệ mắc bệnh và tử vong thấp nhất trong các thời kỳ phát triển của nam giới, do đó cả xã hội và y tế nhiều khi lơ là, ít quan tâm. Đồng thời cũng là lứa tuổi không thích đi khám bệnh và cũng không thích vào bệnh viện. Nhưng lại là lứa tuổi có nguy cơ cao đối với một số vấn đề xã hội như:
- Bệnh thường gặp tuổi dậy thì như mụn trứng cá
- Làm con gái bị thai hoang
- Nghĩ quẩn
- Nghiện chất kích thích
- Bệnh lây truyền qua đường tình dục
Các nguyên nhân gây tử vong chính trong tuổi dậy thì ở nam
- Tai nạn giao thông
- Tự tử
- Một số bệnh ác tính như ung thư máu, ung thư hạch,…
Phòng ngừa nguy cơ trong tuổi dậy thì ở nam
- Cần tăng cường giáo dục và giải thích cho trẻ về khái niệm sức khỏe vị thành niên
- Các bậc cha mẹ nên tìm hiểu về các đặc điểm tâm sinh lý của tuổi dậy thì để có cái nhìn phù hợp cho con trai của mình
- Tạo không khí tin tưởng và an tâm trong gia đình, cha mẹ thật sự là người bạn tâm sự cho con trai để hướng dẫn và giải quyết thất bại, nghịch cảnh cho các trẻ
- Giáo dục giới tính, các biện pháp phòng tránh thai hiệu quả
Kết luận
Tuổi dậy thì ở nam giới có nhiều sự thay đổi về thể chất và tâm sinh lý cùng các đặc điểm bệnh lý khác nhau cần được sự quan tâm bởi gia đình, nhà trường và xã hội. Hiện nay trong nhi khoa thế kỷ 21 đã có phân ngành về sức khỏe trẻ vị thành niên để tham vấn cho trẻ về các vấn đề sức khỏe và xã hội.
Có thể bạn quan tâm:
- Dậy thì sớm ở nam giới: Nguyên nhân, Triệu chứng, Điều trị
- Dậy thì sớm ở bé gái
- Dậy thì sớm ở bé trai
- Dậy thì sớm ở trẻ: Nguyên nhân, chẩn đoán, hướng điều trị
- Bác sĩ tâm lí cho tuổi dậy thì
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
