Hạch phân bố ở nhiều vị trí trên cơ thể. Việc nổi hạch ở cổ, sau tai, bẹn, nách… có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe của bạn đang có vấn đề. Hãy cùng Doctor có sẵn giải mã triệu chứng trên trong bài viết dưới đây.
Tóm tắt nội dung
1. Hạch và chức năng hạch
Hạch được biết đến là một cơ quan có liên quan mật thiết đến nội mô. Bình thường, hạch ở thể chìm, không sờ thấy được. Chỉ đến khi hạch phải hoạt động mạnh để chống lại bệnh tật thì mới sưng to. Vì chức năng của hạch là sản sinh ra dòng bạch cầu lympho và kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh.
Nổi hạch (còn gọi là sưng hạch) là hiện tượng xuất hiện các khối nhỏ bằng hạt đậu trên cơ thể. Các khối u này phát triển dọc theo các khớp cổ tay, bàn tay, mắt cá chân hoặc bàn chân, nách, cổ, bẹn,… Chúng có hình bầu dục hoặc hình tròn, thường có chất dịch bên trong. Khi ấn vào các hạch sưng, người bệnh sẽ cảm thấy đau.
2. Hạch cổ và vai trò của chúng với cơ thể con người
Có thể xem các hạch ở cổ như một nơi tập kết để loại bỏ chất độc hại lưu thông trong máu vùng đầu mặt. Nếu khu vực này có quá nhiều mầm bệnh thì nó sẽ là tác nhân khiến hạch nổi lên.
Điều đáng nói là sẽ đến lúc các tế bào ung thư tràn ngập trong hạch nên việc nổi hạch ở cổ lúc này trở thành dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm cần được chú ý.
Những đối tượng dễ bị nổi hạch là khoảng 20-50 tuổi, tuy nhiên thực tế nhiều người nổi hạch ở cổ nằm ngoài khoảng tuổi như trẻ em, nhưng không quá nhiều.
3. Nhận dạng mức độ nguy hiểm của hạch cổ
Nổi hạch cổ ở bên phải và trái, nổi hạch ở cổ đau hoặc không đau, nổi hạch cổ lâu ngày…? Bạn có thể chủ động nhận diện mức độ nguy hiểm của hạch cổ bằng cách quan sát các biểu hiện của chúng:
- Nếu sưng vì nhiễm khuẩn: hạch thường mềm, đau, có khả năng di động.
- Nếu hạch nổi do ung thư: thường cứng, ít hoặc không đau, cố định một chỗ.
4. Nguyên nhân nổi hạch ở cổ bên phải và bên trái
Hiện tượng nổi hạch ở cổ bên phải và bên trái có nhiều dạng và là biểu hiện của nhiều bệnh lý khác nhau như:
4.1. Nổi hạch ở cổ cảnh báo tình trạng viêm nhiễm
Nổi hạch ở cổ là dấu hiệu cảnh báo của tình trạng viêm nhiễm:
- Viêm nhiễm ở vùng đầu cổ: Các bệnh lý viêm nhiễm vùng đầu cổ như: sâu răng, viêm họng, viêm xoang, viêm tuyến nước bọt, viêm amidan, viêm lợi, nhiệt miệng,… thường khiến nổi hạch ở cổ và đau. Đây là loại hạch có kích thước nhỏ, khi viêm nhiễm chấm dứt thì hạch cũng sẽ biến mất. Trẻ bị nổi hạch ở cổ nhiều do các nguyên nhân này vì hệ miễn dịch của trẻ đang phát triển, nếu không rõ nguyên nhân thì cha mẹ sẽ khó tránh khỏi tâm lý hoang mang, lo lắng.
- Do cơ địa: Hiện tượng nổi hạch ở cổ thường gặp ở người gầy yếu, sức khỏe toàn thân kém. Hạch thường nhỏ, dễ di động, không đau và có mật độ chắc. Hạch sẽ tự lặn khi sức khỏe tổng quát tốt hơn và không cần phải điều trị
- Bệnh giang mai: Trong giai đoạn đầu mới mắc bệnh, hạch nổi to gần chỗ xâm nhập của xoắn trùng (bẹn). Thường có 4 – 5 hạch nhỏ, hơi rắn, di động dễ và không đau. Đến giai đoạn II, hạch có thể nổi ở nhiều nơi trên cơ thể, bao gồm nổi hạch ở cổ;
- Lao hạch: Hạch nhỏ, nhiều, có kích thước không đều nhau, không đau, xuất hiện dần dần, xếp thành chuỗi dọc theo 2 bên cơ ức đòn chũm, dưới xương hàm, vùng cổ. Bệnh nhân kèm thêm triệu chứng sốt về chiều, sút cân, người gầy, xanh xao và có những tổn thương khác ở phổi, màng phổi, màng bụng.
4.2. Nổi hạch ở cổ cảnh báo bệnh về máu
Nổi hạch ở cổ cũng là dấu hiệu cho thấy người bệnh đang mặc bệnh về máu:
- Bệnh bạch cầu cấp: Hạch to, mềm, di động dễ, xuất hiện nổi hạch ở nách, cổ, bẹn, hố thượng đòn… Nổi hạch thường chỉ là triệu chứng phụ. Triệu chứng nổi bật là hội chứng thiếu máu, hội chứng chảy máu dưới da, sốt cao, lách to nhanh, có tổn thương loét niêm mạc miệng và họng. Khi làm huyết đồ sẽ thấy giảm hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu tăng nhiều;
- Bệnh bạch cầu mạn thể lympho: Hạch nhiều, đa số là hạch bé, phát triển nhanh, di động được, mềm, có thể nổi hạch ở cổ, nách và bẹn… Lách bệnh nhân hơi to, khi làm huyết đồ và tủy đồ sẽ thấy hồng cầu và tiểu cầu giảm, dòng lympho tăng nhiều;
- Hạch Hodgkin: Phổ biến ở nam giới hơn nữ giới, hạch to ở hố thượng đòn trái rồi nổi hạch ở cổ. Hạch có đặc điểm rắn, không đau, không dính vào da, không dính vào nhau và không hóa mủ. Bệnh nhân thường có triệu chứng sốt từng đợt, mỗi lần sốt hạch sẽ to thêm hoặc xuất hiện một hạch khác.
4.3. Nổi hạch ở cổ cảnh báo bệnh ung thư
Ngoài ra, nguy hiểm hơn nuwaax, nổi hạch ở cổ có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư
- Ung thư hạch: Có biểu hiện hạch to, mật độ rắn, ít di động vì dính vào tổ chức sâu. Có thể là những hạch riêng lẻ nhưng cũng có trường hợp hạch dính vào nhau thành từng đám. Bệnh nhân có thể có những triệu chứng khác đi kèm như phù, đau xung quanh vị trí sưng hạch do dây thần kinh, mạch máu bị chèn ép. Chẩn đoán xác định bằng sinh thiết hạch có thể phát hiện tế bào ung thư;
- Ung thư di căn: Các bệnh ung thư vùng đầu cổ như ung thư vòm họng: những người bị ung thư vòm họng thường bị nổi một bên có thể nổi hạch ở cổ bên trái kèm theo đó là những cơn đau không rõ ràng nhưng kéo dài. . Ngoài ra, các bệnh ung thư ở các cơ quan khác trên cơ thể như ung thư dạ dày, ung thư vú,… cũng có thể gây sung hạch cổ.
5. Phương pháp điều trị khi bị nổi hạch ở cổ
Khi xuất hiện hạch cổ hoặc bất cứ vị trí nào khác trên cơ thể, bệnh nhân nên đi khám tại các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác tình trạng sức khỏe và có phương hướng điều trị thích hợp.
Nổi hạch ở cổ do viêm họng, viêm amidan,… kéo dài thì người bệnh chỉ cần điều trị nguyên nhân gây bệnh là hạch sẽ tự chìm xuống sau vài ngày hoặc 1-2 tuần. Nếu thấy hạch sưng đau, bệnh nhân có thể dùng đá nóng chườm để làm dịu và giúp hạch bớt sưng.
Nếu nghi ngờ hạch nổi ở cổ do ung thư, bác sĩ có thể sử dụng máy nội soi để tầm soát khối u nguyên phát ở vùng mũi họng, thanh quản, đường tiêu hóa,… hoặc sinh thiết hạch. Trong trường hợp người bệnh được chẩn đoán mắc ung thư thì hạch đã mất đi chức năng bảo vệ cơ thể nên cần được điều trị bằng xạ trị hoặc phẫu thuật nạo vét toàn bộ hạch mang tế bào ung thư.
Khi thấy nổi hạch ở cổ, bệnh nhân nên sớm đi thăm khám để có kết quả chẩn đoán chính xác nhất. Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân nổi hạch. Sau khi điều trị, người bệnh cần tái khám thường xuyên để theo dõi kết quả và kịp thời điều chỉnh liệu pháp nếu phương pháp đang áp dụng không có hiệu quả.
6. Một số bác sĩ khám và điều trị hạch ở cổ
- Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh Nguyễn Nguyên Vũ, gần 15 năm kinh nghiệm, quận Bình Tân, TP.HCM
- Bác sĩ Chẩn đoán hình ảnh Võ Văn Trí, hơn 30 năm kinh nghiệm, quận 10, TP.HCM
- Bác sĩ Chuyên khoa 1 Trần Văn Hòa, 15 năm kinh nghiệm, quận 3, TP.HCM
Nổi hạch ở cổ là dấu hiệu của rất nhiều bệnh lý. Do đó, người bệnh cần sớm đi khám với các bác sĩ Chuyên khoa để có thể được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
Có thể bạn quan tâm:
- Nổi hạch ở nách: Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị
- Trẻ bị sưng hạch bạch huyết khi nào cần đi khám?
- Dịch hạch: Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Swollen lymph nodes – Mayo Clinic
