Sốt virus là tình trạng thân nhiệt tăng lên do nhiễm virus. Sốt virus biểu hiện là sốt cao trên 38 độ C kèm theo nhiều loại triệu chứng khác nhau như tiêu chảy, phát ban, đau đầu,… tùy thuộc vào loại virus gây bệnh. Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu rõ hơn về căn bệnh sốt virus này và cách điều trị cũng như cách ăn uống như thế nào khi mắc bệnh.
Tóm tắt nội dung
Sốt virus là gì?
Sốt virus hay còn được gọi với tên khác là sốt siêu vi là một tình trạng tăng thân nhiệt do tác dụng của các virus (hay còn gọi là siêu vi) gây sốt làm rối loạn trung tâm điều nhiệt ở vùng dưới đồi khiến thân nhiệt phải tăng đến một điểm định nhiệt mới.
Sốt virus ở trẻ em và người lớn tuổi thường gặp hơn cả do hệ miễn dịch yếu. Sốt virus là một loại bệnh cấp tính, hiện tại, chưa có sự đồng thuận quốc tế về mốc thời gian của sốt cấp tính là bao lâu. Người ta chỉ định nghĩa sốt chưa rõ nguyên nhân ra đời với thời gian sốt trên 3 tuần nên từ cơ sở có một số tác giả định nghĩa sốt cấp tính là sốt kéo dài dưới 3 tuần. Tuy nhiên, cũng có vài tác giả định nghĩa sốt cấp tính là dưới 2 tuần hoặc ngắn hơn.
Nguyên nhân sốt virus là gì?
Virus hay còn gọi là siêu vi trùng gây bệnh ở người và động vật có nhiều hình dạng khác nhau (hình cầu, hình khối, hình sợi, …) Đây là những vi sinh vật có kích thước nhỏ nhất mà con người biết đến (kích thước chỉ khoảng từ 10 – 350nm). Cấu tạo của virus rất đơn giản chỉ gồm 1 lõi acid nucleic và 1 vỏ protein. Virus không có hệ thống enzym như vi khuẩn nên không tự tổng hợp được các chất cần thiết cho nó mà phải bắt buộc sống ký sinh ở tế bào sống. Có khoảng 500 virus gây bệnh cho người, tùy theo loại virus bị nhiễm mà gây ra các thể bệnh khác nhau với triệu chứng sốt virus khác nhau.
Sốt virus có lây không?
Sốt virus có lây lan hay không cũng tùy thuộc vào loại virus người bệnh đang mắc, có những bệnh sốt virus tự giới hạn, không nguy hiểm nhưng có những virus lây lan nhanh và thậm chí có thể gây thành dịch.
Sốt virus có thể lây từ người này sang người khác, virus xâm nhập và lây lan vào con người phần lớn qua niêm mạc đường hô hấp và tiêu hóa, thông qua các hoạt động như trò chuyện, ăn uống, tiếp xúc trực tiếp với nước bọt hay dịch mũi của người bệnh hoặc vào cơ thể trực tiếp qua đường máu (tiêm chích, truyền máu, sinh dục) hoặc qua côn trùng. Lây truyền qua dịch tiết được bắn ra khi nói chuyện, hắt hơi, ho, sổ mũi là con đường lây truyền bệnh sốt virus thường gặp nhất. Cũng chính vì vậy mà virus có thể lây lan và bùng phát thành dịch một cách nhanh chóng.
Triệu chứng sốt virus như thế nào?
Người bệnh sốt virus thường sẽ có các Hội chứng nhiễm siêu vi gồm các triệu chứng:
- Sốt, có thể sốt trên 38 độ C hoặc sốt cao đến 39 – 40 độ C, sốt có thể kéo dài liên tục hoặc ngắt quãng.
- Nhức đầu
- Đau nhức cơ
- Mệt mỏi
- Chán ăn
- Chảy nước mắt sống
- Hắt hơi, chảy mũi, ho khan
- Sốt virus ở trẻ nhỏ thường sẽ quấy khóc nhiều, bỏ bú. Lúc đang sốt cao, trẻ thường mệt mỏi và ít đáp ứng với các loại thuốc hạ sốt thông thường. Khi hạ sốt trẻ lại tỉnh táo và chơi đùa bình thường,
- Sốt virus ở trẻ lớn thường kêu đau đầu, đau ở hai bên thái dương và sau gáy, kêu đau cơ bắp, đau khắp mình
Ngoài Hội chứng nhiễm siêu vi thì tùy theo loại virus mà trẻ nhiễm phải sẽ có thêm các triệu chứng đặc trưng khác như:
- Sốt kèm với đau khớp hoặc viêm khớp: Parvovirus B19, Rubella, Chikungunya, Zika, HIV, viêm gan siêu vi C…
- Sốt kèm với phát ban xuất huyết: sốt xuất huyết do virus (Dengue, Hantavirus, Lassa fever, Ebola, Marburg, Rift Valley, SXH Venezuela, sốt vàng, SXH Crimean-Congo, và một số virus khác…)
- Sốt kèm tiểu chảy: Rotavirus, Norovirus, …
Cách điều trị sốt virus?
Hầu hết bệnh nhân sốt virus chỉ cần điều trị triệu chứng. Cơ thể sẽ loại trừ virus trong vài ngày và bệnh tự giới hạn nếu được điều trị đúng cách và đầy đủ.
- Cần nghỉ ngơi hợp lý, hoạt động vận động thể lực ở mức vừa phải, không quá sức.
- Có thể sử dụng một số thuốc điều trị triệu chứng để giảm bớt khó chịu cho người bệnh:
- Thuốc hạ sốt: acetaminophen, aspirin, …
- Thuốc kháng histamin để giảm nghẹt mũi
- Thuốc điều trị ho như dextromethorphan, guaifenesin, codein
- Thuốc kháng viêm như dexamethasone, prednisolone dùng để giảm viêm và phù nề đường hô hấp
- Biên pháp vật lý: làm ẩm không khí, cởi bỏ quần áo, lau người bằng nước mát, …
- Tùy thuộc vào loại virus gây bệnh sốt virus mà ta có thể sử dụng một số thuốc kháng virus để trị bệnh.
- Kháng sinh không có tác dụng diệt virus nên không được sử dụng. Chính vì vậy khi sốt không nên tự ý mua thuốc kháng sinh ở các nhà thuốc tây để sử dụng vì việc sử dụng kháng sinh vừa khống giúp diệt được virú, vừa liên quan đến một số tác dụng không mong muốn và có thể thúc đẩy đề kháng kháng sinh và nhiễm khuẩn thứ phát, nên kháng sinh cần được sử dụng thận trọng theo chỉ định của bác sĩ.
Sốt virus nên ăn gì?
Một số chế độ ăn uống dành cho bệnh nhân sốt virus
- Không nên ép người bệnh ăn mà hãy để người bệnh ăn theo nhu cầu, uống theo nhu cầu. Thức ăn phù hợp và tốt nhất cho người bị sốt virus là cháo loãng, các loại thức ăn lỏng và dễ tiêu hóa như bún, phở, súp, oresol, các loại nước từ trái cây như cam, quýt, táo, lê,… vừa bổ sung vitamin và nước, vừa giúp giải nhiệt.Không nên ăn đồ lạnh hoặc uống nước đá.
- Không ăn đồ ăn có tính cay nóng như ớt, hạt tiêu, gừng… vì chúng làm tăng nhiệt độ cơ thể lên như ớt, hạt tiêu, gừng,…
- Không ăn đồ ăn có chứa nhiều chất đạm do chứa nhiều protein gây khó tiêu, không tốt cho hệ tiêu hóa như trứng gà… Cơ thể khi chuyển hóa protein sẽ tỏa ra rất nhiều nhiệt lượng, làm tăng nhiệt độ cơ thể.
- Không nên ăn đồ ăn có nhiều dầu mỡ.
- Không nên ăn đồ lạnh hoặc uống nước đá
Một số bác sĩ khám và điều trị sốt virus
- Bác sĩ chuyên khoa I Nguyễn Bảo Xuân Thanh, hơn 10 năm kinh nghiệm, quận Bình Tân, TP.HCM
- Bác sĩ Chuyên khoa II Lê Kim Sang, hơn 30 năm kinh nghiệm, quận Bình Tân, TP.HCM
Kết luận
Sốt virus hay còn được gọi với tên khác là sốt siêu vi là một tình trạng tăng thân nhiệt bệnh lý do tác dụng của các virus. Hầu hết bệnh nhân sốt siêu vi chỉ cần điều trị triệu chứng. Cơ thể sẽ loại trừ virus trong vài ngày và bệnh tự giới hạn. Khi bị sốt virus, nên ăn cháo loãng hoặc các loại thức ăn lỏng và dễ tiêu hóa.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Doctor có sẵn Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
