Tay chân miệng là một căn bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ em. Bệnh thường diễn tiến theo nhiều giai đoạn và sẽ để lại những hậu quả nặng nề nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Vì thế, việc hiểu biết các kiến thức của bệnh tay chân miệng ở giai đoạn đầu là vô cùng quan trọng. Hãy cùng Docosan tìm hiểu về triệu chứng của bệnh tay chân miệng độ 1 và cách xử trí thể bệnh này nhé!
Tóm tắt nội dung
- 1 Bệnh tay chân miệng là gì?
- 2 Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 là gì?
- 3 Nguyên nhân bị tay chân miệng độ 1
- 4 Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết bệnh tay chân miệng cấp độ 1
- 5 Triệu chứng tay chân miệng độ 1
- 6 Trẻ bị bệnh tay chân miệng cấp độ một có nguy hiểm không? Các biến chứng
- 7 Bệnh chân tay miệng cấp độ 1 bao lâu thì khỏi?
- 8 Tay chân miệng cấp độ 1 có lây không?
- 9 Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán bệnh tay chân miệng cấp độ 1
- 10 Điều trị bệnh tay chân miệng cấp độ 1
- 11 Các phòng ngừa bệnh tay chân miệng cho trẻ
- 12 Khi nào nên gặp bác sĩ?
Bệnh tay chân miệng là gì?
Tay chân miệng là một trong những căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, thường gặp ở trẻ em trong những năm đầu đời. Bệnh xuất hiện rải rải rác quanh năm nhưng có xu hướng tăng mạnh vào tháng 3 đến tháng 5 và từ tháng 9 đến tháng 12. Tại Việt Nam, tác nhân gây bệnh thường gặp nhất là virus Coxsackie A16 và Enterovirus 71 (EV71).
Bệnh tay chân miệng thường được chia thành 4 cấp độ dựa trên mức độ nghiêm trọng và biến chứng của bệnh:
Cấp độ 1: Bệnh ở mức độ nhẹ với các triệu chứng cơ bản như loét miệng, nổi ban đỏ hoặc mụn nước trên tay, chân và miệng. Bệnh thường không có biến chứng nghiêm trọng.
Cấp độ 2: Được chia làm 2 loại
– 2a: Trẻ có các dấu hiệu thần kinh nhẹ như giật mình nhẹ (dưới 2 lần/30 phút) và không có các dấu hiệu nguy hiểm khác.
– 2b: Trẻ có các dấu hiệu thần kinh nặng hơn như giật mình nhiều lần hoặc run chân tay, li bì.
Cấp độ 3: Trẻ có các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, viêm phổi, hay phù phổi.
Cấp độ 4: Đây là giai đoạn bệnh nặng nhất, trẻ có nguy cơ tử vong cao do biến chứng nghiêm trọng như suy hô hấp, phù phổi cấp, sốc.
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 là gì?
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 là giai đoạn đầu của bệnh. Ở giai đoạn này, trẻ có các triệu chứng đặc trưng như loét miệng và/hoặc tổn thương da nhưng không có dấu hiệu, biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần được theo dõi cẩn thận, nhất là các dấu hiệu thần kinh để phát hiện kịp thời nếu bệnh chuyển biến nặng hơn.
Tay chân miệng độ 1 có thể gặp ở bất kì độ tuổi nào nhưng thường gặp nhất nhóm trẻ dưới 5 tuổi. Độ tuổi dưới 3 là nhóm mắc bệnh nhiều nhất và cũng là độ tuổi tập trung nhiều các trường hợp xảy ra biến chứng.
Nguyên nhân bị tay chân miệng độ 1
Nguyên nhân trẻ bị tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng gây ra do nhiễm virus thuộc nhóm Enterovirus, phổ biến nhất là hai loại:
- Coxsackievirus A16: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, gây ra các triệu chứng nhẹ và hiếm khi gây biến chứng nguy hiểm.
- Enterovirus 71 (EV71): Loại virus này có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, suy hô hấp và thậm chí tử vong.
Các yếu tố nguy cơ gây nên bệnh tay chân miệng
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tay chân miệng bao gồm:
- Tuổi: Trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ cao nhất vì hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu và chưa phát triển đầy đủ khả năng chống lại virus.
- Tiếp xúc cộng đồng: Bệnh lây lan mạnh trong môi trường đông đúc như nhà trẻ, trường học, nơi trẻ em tiếp xúc gần nhau. Bệnh dễ lây qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch mũi, phân hoặc chất dịch từ các mụn nước của người bệnh.
- Vệ sinh cá nhân kém: Không rửa tay thường xuyên, đặc biệt sau khi đi vệ sinh, thay tã hoặc trước khi ăn làm tăng nguy cơ nhiễm virus.
- Thời điểm mùa trong năm: Bệnh tay chân miệng thường bùng phát vào mùa hè và đầu thu, khi virus phát triển mạnh.
- Hệ miễn dịch yếu: Những người có hệ miễn dịch suy yếu bao gồm cả trẻ em và người cao tuổi dễ bị nhiễm bệnh hơn.
- Sử dụng chung đồ dùng cá nhân: Dùng chung khăn, cốc, muỗng, đồ chơi hay các vật dụng khác với người nhiễm bệnh có thể dẫn đến lây nhiễm.
Đối tượng dễ mắc tay chân miệng
Bệnh tay chân miệng thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là những trẻ em chưa phát triển đầy đủ hệ miễn dịch. Trẻ em trong môi trường tập thể như trường mầm non hoặc nhà trẻ có nguy cơ cao hơn do tiếp xúc gần gũi và dễ lây lan từ các bạn cùng lớp. Những trẻ này dễ mắc bệnh hơn vì hệ miễn dịch của chúng chưa đủ mạnh để chống lại các virus gây bệnh.
Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết bệnh tay chân miệng cấp độ 1
Biểu hiện chính của hầu hết các ca bệnh tay chân miệng trẻ em là các sang thương xuất hiện trên da và niêm mạc ở các vị trí thường gặp như niêm mạc miệng, niêm mạc má, lòng bàn tay, lòng bàn chân… Ở các cấp độ cao hơn, bệnh có thể gây ra biến chứng nguy hiểm, tổn thương đến hệ thần kinh trung ương và nguy cơ tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Triệu chứng tay chân miệng độ 1
Ở giai đoạn này, trẻ có các triệu chứng đặc trưng nhưng không có dấu hiệu nghiêm trọng. Các biểu hiện bao gồm:
- Sốt nhẹ (thường dưới 38,5°C).
- Đau họng, biếng ăn, mệt mỏi.
- Loét miệng, gây khó khăn trong việc ăn uống.
- Nổi ban đỏ hoặc các mụn nước nhỏ ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, quanh miệng và đôi khi ở mông hoặc gối.
Trẻ bị bệnh tay chân miệng cấp độ một có nguy hiểm không? Các biến chứng
Trẻ bị bệnh tay chân miệng cấp độ 1 thường không nguy hiểm và dễ điều trị. Tuy nhiên, nếu không được chăm sóc đúng cách, bệnh có thể tiến triển thành các cấp độ nghiêm trọng hơn. Các biến chứng có thể xảy ra bao gồm:
- Mất nước nghiêm trọng: Do trẻ khó ăn uống vì loét miệng, mất nước có thể dẫn đến tình trạng mệt mỏi, lừ đừ và suy nhược cơ thể nếu không được cung cấp đủ nước thường xuyên.
- Viêm não-màng não: Biến chứng này có thể gây ra những cơn đau đầu dữ dội, buồn nôn và tăng nguy cơ tổn thương thần kinh nếu không được điều trị đúng cách.
- Suy tim hoặc suy hô hấp: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
- Phù phổi cấp: Biến chứng này có thể xảy ra đột ngột, gây khó thở dữ dội và đe dọa tính mạng của trẻ nếu không được xử lý ngay lập tức.
Bệnh chân tay miệng cấp độ 1 bao lâu thì khỏi?
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 thường có thời gian hồi phục nhanh chóng. Thông thường, các triệu chứng sẽ cải thiện trong khoảng 7 đến 10 ngày. Trong giai đoạn này, trẻ cần được chăm sóc tốt và theo dõi cẩn thận để đảm bảo không có biến chứng xảy ra. Nếu triệu chứng kéo dài lâu hơn hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để được điều trị phù hợp.
Tay chân miệng cấp độ 1 có lây không?
Bệnh tay chân miệng cấp độ 1 có khả năng lây lan nhanh. Virus gây bệnh có thể truyền từ người sang người qua nhiều con đường, bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp: Khi trẻ bị bệnh tiếp xúc gần gũi với người khác, đặc biệt là khi chạm vào các vết tổn thương hoặc dịch cơ thể của trẻ bệnh.
- Dịch cơ thể: Virus có thể lây qua nước bọt, dịch mũi hoặc dịch từ các vết loét trong miệng.
- Đồ vật và bề mặt bị nhiễm bẩn: Virus có thể sống trên bề mặt đồ chơi, bàn ghế và các vật dụng khác, từ đó lây lan khi trẻ chạm vào các vật dụng này rồi đưa tay lên miệng.
Các phương pháp xét nghiệm chẩn đoán bệnh tay chân miệng cấp độ 1
Để chẩn đoán bệnh tay chân miệng cấp độ 1, bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp xét nghiệm sau:
- Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ kiểm tra các triệu chứng lâm sàng như phát ban, vết loét trong miệng, sốt và các dấu hiệu khác của bệnh.
- Xét nghiệm mẫu dịch tiết: Xét nghiệm mẫu dịch từ các vết loét, nước bọt hoặc phân có thể giúp xác định sự hiện diện của virus.
- Xét nghiệm PCR (Polymerase Chain Reaction): Phương pháp này được sử dụng để phát hiện và xác định DNA của virus gây bệnh trong mẫu xét nghiệm.
- Xét nghiệm huyết thanh: Đôi khi, xét nghiệm huyết thanh có thể được thực hiện để kiểm tra sự hiện diện của kháng thể đối với virus tay chân miệng trong máu.
Điều trị bệnh tay chân miệng cấp độ 1
Nguyên tắc điều trị tay chân miệng độ 1
Điều trị bệnh tay chân miệng cấp độ 1 chủ yếu nhằm giảm triệu chứng và hỗ trợ cơ thể tự hồi phục. Tập trung vào việc kiểm soát các triệu chứng, duy trì sự thoải mái cho trẻ và ngăn ngừa biến chứng.
Phương pháp điều trị tay chân miệng độ 1
Các phương pháp điều trị bệnh tay chân miệng ở giai đoạn này bao gồm:
- Giảm đau và hạ sốt: Sử dụng thuốc vừa hạ sốt vừa giảm đau như paracetamol hoặc ibuprofen để làm giảm triệu chứng. Tránh sử dụng aspirin vì có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng ở trẻ.
- Cung cấp đủ nước và dinh dưỡng: Đảm bảo trẻ uống đủ nước và ăn các thực phẩm mềm, dễ nuốt nếu có vết loét trong miệng. Sử dụng nước muối ấm để súc miệng có thể giúp giảm đau và làm dịu vết loét.
- Giữ vệ sinh cá nhân: Đảm bảo vệ sinh tay sạch sẽ và giữ cho môi trường xung quanh sạch sẽ để ngăn ngừa sự lây lan của virus và giảm nguy cơ nhiễm trùng thứ phát.
Lưu ý khi điều trị tay chân miệng độ 1
Các lưu ý quan trọng trong lúc điều trị bệnh tay chân miệng:
- Chăm sóc đúng cách: Theo dõi chặt chẽ các triệu chứng và thay đổi trong tình trạng sức khỏe của trẻ. Nếu triệu chứng không cải thiện sau vài ngày hoặc có dấu hiệu nặng hơn, hãy liên hệ với bác sĩ.
- Tránh lây lan: Tránh cho trẻ tiếp xúc gần gũi với những người khác và đảm bảo rằng trẻ không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn tắm, đồ chơi.
- Theo dõi các dấu hiệu nghiêm trọng: Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, co giật hoặc dấu hiệu mất nước (khô miệng, ít tiểu tiện), hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Các phòng ngừa bệnh tay chân miệng cho trẻ
Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngứa bệnh tay chân miệng cho trẻ, bao gồm:
- Rửa tay thường xuyên: Hướng dẫn trẻ rửa tay bằng xà phòng và nước sạch thường xuyên, đặc biệt trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Sử dụng dung dịch rửa tay chứa cồn khi không có xà phòng và nước.
- Vệ sinh đồ dùng và môi trường: Vệ sinh thường xuyên các bề mặt tiếp xúc như đồ chơi, bàn ghế và các đồ dùng cá nhân của trẻ bằng chất tẩy rửa hoặc dung dịch khử trùng.
- Tránh tiếp xúc nguồn lây: Hạn chế cho trẻ tiếp xúc gần với những người đang mắc bệnh tay chân miệng hoặc có triệu chứng nghi ngờ của bệnh.
- Hướng dẫn và giám sát trẻ: Hướng dẫn trẻ không chạm vào miệng, mũi hoặc mắt khi tay chưa được rửa sạch. Giám sát trẻ trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày để đảm bảo việc vệ sinh được thực hiện đúng cách.
- Chia sẻ thông tin: Đảm bảo rằng các nhà trường, nhà trẻ và các cơ sở chăm sóc trẻ em đều được thông báo về các biện pháp phòng ngừa và xử lý khi có trường hợp bệnh.
Khi nào nên gặp bác sĩ?
Dấu hiệu bất thường
Trong một số trường hợp, bệnh tay chân miệng độ 1 cần phải nhập viện khi trẻ xuất hiện một trong các dấu hiệu nặng sau:
- Sốt cao > 39 độ C.
- Buồn nôn, nôn ói nhiều.
- Rối loạn trong nhịp thở: Thở nhanh, thở gấp, khó thở, thở co kéo.
- Đột ngột trẻ xuất hiện dấu giật mình chới với.
- Trẻ lừ đừ, quấy khóc nhiều hoặc bứt rứt khó đi vào giấc ngủ.
- Trẻ đột nhiên xuất hiện cơn co giật hoặc hôn mê.
Các bệnh viện chuyên khoa uy tín
Dưới đây là một số bệnh viện chuyên khoa uy tín để điều trị bệnh tay chân miệng và các bệnh lý liên quan đến trẻ em bao gồm:
- Bệnh viện Nhi Trung ương: Đây là bệnh viện chuyên khoa nhi hàng đầu tại Việt Nam, cung cấp dịch vụ điều trị và chăm sóc cho trẻ em với đội ngũ bác sĩ và cơ sở vật chất hiện đại.
- Bệnh viện Nhi đồng 1: Bệnh viện này là một trong những cơ sở y tế hàng đầu ở miền Nam, chuyên điều trị các bệnh lý nhi khoa và chăm sóc trẻ em.
- Bệnh viện Nhi đồng 2: Cung cấp dịch vụ chăm sóc và điều trị cho trẻ em, bao gồm các bệnh nhiễm trùng như tay chân miệng, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao.
- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec: Bệnh viện này có các khoa nhi và chăm sóc trẻ em hiện đại, cung cấp dịch vụ điều trị chất lượng cao cho trẻ.
- Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM: Cung cấp các dịch vụ điều trị cho trẻ em, bao gồm các bệnh lý nhiễm trùng và các bệnh khác liên quan đến sức khỏe trẻ em.
Xem thêm:
- Nguyên nhân trẻ nghiện điện thoại – Dấu hiệu và cách cai nghiện
- Tác động của bệnh tiểu đường ở trẻ em
- Lịch tiêm chủng cho trẻ em từ 0-12 tuổi theo thông tin Bộ Y tế
Hiểu rõ các triệu chứng, phương pháp điều trị và các biện pháp phòng ngừa bệnh tay chân miệng sẽ giúp bạn chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho trẻ tốt hơn. Nếu có dấu hiệu bất thường hoặc triệu chứng không cải thiện, hãy đưa trẻ khám bác sĩ ngay để được chữa trị kịp thời. Cùng theo dõi Docosan để nắm bắt những kiến thức y khoa bổ ích một cách sớm nhất.
Nguồn tham khảo:
1. What To Know About Hand, Foot and Mouth Disease
- Link tham khảo: https://health.clevelandclinic.org/what-you-should-know-about-hand-foot-and-mouth-disease
- Ngày tham khảo: 08/09/2024
2. Hand, Foot, and Mouth Disease (HFMD) Explained
- Link tham khảo: https://www.webmd.com/children/hand-foot-mouth-disease
- Ngày tham khảo: 08/09/2024
3. Hand-foot-and-mouth disease
- Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hand-foot-and-mouth-disease/symptoms-causes/syc-20353035
- Ngày tham khảo: 08/09/2024
