Vi khuẩn thương hàn (Salmonella typhi) gây ra bệnh thương hàn, một bệnh lý nhiễm trùng rất nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng nếu không được điều trị kịp thời và hiệu quả. Vậy đặc điểm của bệnh gây ra bởi vi khuẩn thương hàn là gì? Phòng ngừa vi khuẩn thương hàn như thế nào? Hãy cùng Doctor có sẵn tìm hiểu những kiến thức trên trong bài viết dưới đây!
Tóm tắt nội dung
Tổng quan về bệnh do vi khuẩn thương hàn
Vi khuẩn thương hàn (Salmonella typhi) là tác nhân đứng sau căn bệnh sốt thương hàn. Đặc điểm phổ biến của bệnh thường là các triệu chứng đột ngột sốt cao và kéo dài, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, suy nhược cơ thể, ăn uống kém. Thời gian ủ bệnh của vi khuẩn thương hàn trung bình thường kéo dài khoảng 7 đến 14 ngày, các triệu chứng xuất hiện sớm hay muộn tùy thuộc vào số lượng vi khuẩn xâm nhập vào cơ thể người bệnh lúc đầu.
Một số thống kê cho thấy bệnh thương hàn xảy ra chủ yếu nhiều vào mùa hè nhưng vẫn xuất hiện vào những giai đoạn khác trong năm. Môi trường sinh sống và nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm, thực phẩm bẩn là những yếu tố nguy cơ khiến chúng ta dễ bị nhiễm vi khuẩn thương hàn. Vì thế tỷ lệ nhiễm vi khuẩn thương hàn ở những nước phát triển, vùng đô thị lớn thường rất thấp, chủ yếu tâp trung ở vùng sâu xa và nông thôn.
Bệnh sốt thương hàn xảy ra chủ yếu ở nhóm tuổi từ 15 đến 30 tuổi, tuy nhiên những người khác vẫn có thể mắc bệnh. Đây là nhóm tuổi lao động, phần lớn thường làm việc và sinh sống trong những điều kiện không đảm bảo vệ sinh, ô nhiễm.
Vài nét về vi khuẩn thương hàn
Vi khuẩn thương hàn (tên khoa học là Salmonella typhi) là trực khuẩn gram âm, với cấu tạo cơ thể có lông chuyển để di động và không có khả năng hình thành thể nha bào. Vi khuẩn thương hàn có thể sinh tồn ở môi trường ngoài cơ thể, với môi trường nước thì từ 2 đến 3 tuần, còn trong phân, nước đá thì có thể lên đến 2 – 3 tháng. Điều đó cho thấy vi khuẩn thương hàn rất nhạy cảm với nhiệt độ cao, càng cao thì thời gian tiêu diệt vi khuẩn càng nhanh, và nó có thể bị tiêu diệt bởi các chất diệt khuẩn thông thường.
Đường lây truyền vi khuẩn thương hàn
Vi khuẩn thương hàn có khả năng lây nhiễm cao, có 2 con đường chủ yếu xâm nhập vào cơ thể người của vi khuẩn Salmonella typhi: trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Trực tiếp: vi khuẩn thương hàn tồn tại trong đồ dùng cá nhân như quần áo của bệnh nhân, hoặc chất thải của họ và xâm nhập vào cơ thể người khác.
- Gián tiếp: vi khuẩn thương hàn ở trong đồ ăn, đồ uống mất vệ sinh, và được người bệnh ăn phải, sẽ theo đó đi vào đường tiêu hóa của người bệnh.
Thói quen uống nước lã từ sông, suối, ao hồ trực tiếp chưa qua đun nấu, hay ăn thực phẩm tươi sống cũng là các yếu tố nguy cơ dễ bị nhiễm vi khuẩn thương hàn. Phương thức gián tiếp cũng là đường lây phổ biến nhất của bệnh lý thương hàn, tình trạng này có thể gây bùng dịch.
Triệu chứng của bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn
Biểu hiện của bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn sẽ khác nhau tùy theo thể trạng của mỗi người bệnh. Các triệu chứng phổ biến nhất do vi khuẩn thương hàn gây ra bao gồm:
- Mệt mỏi toàn thân, ăn uống kém, nhức đầu.
- Sốt: đột ngột, sốt cao, thân nhiệt ngày càng tăng theo thời gian. Sốt chủ yếu vào buổi chiều tối, có thể kèm theo lạnh run. Người bệnh thậm chí có thể sốt đến 41 độ C, gây uể oải, suy nhược sức khỏe tổng thể của họ
- Rối loạn tiêu hóa: Bệnh nhân nhiễm vi khuẩn thương hàn thường bị táo bón hoặc tiêu chảy.
- Phát ban: Hồng ban của bệnh sốt thương hàn có thể xuất hiện đa dạng nhiều nơi trên cơ thể như lưng, ngực hoặc tức chi. Các hồng ban có thể có dạng dát phẳng, hình đầu kim giống như bệnh sởi.
Bệnh thương hàn có khả năng điều trị càng dễ nếu phát hiện càng sớm, đặc biệt là tuần đầu tiên kể từ khi xuất hiện các triệu chứng của bệnh. Nếu để lỡ mất giai đoạn này, tỷ lệ xuất hiện các biến chứng của thương hàn sẽ tăng gia tăng, đặc biệt nghiêm trọng như viêm não màng não, viêm xương tủy xương, thủng ruột, viêm nội tâm mạc.
Chẩn đoán nhiễm vi khuẩn thương hàn
Chẩn đoán cần phối hợp đa yếu tố như các đặc điểm về dịch tễ, biểu hiện lâm sàng của bệnh nhân và kết quả các xét nghiệm chuyên biệt. Xét nghiệm đặc hiệu nhất dùng để chẩn đoán xác định bệnh là xét nghiệm tìm vi khuẩn Salmonella trong phân, máu hoặc các mẫu bệnh phẩm khác.
Đđiều trị bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn
Vì khả năng lây nhiễm cao, bệnh nhân nhiễm vi khuẩn thương hàn cần tiến hành các phương pháp điều trị và phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc cơ bản dưới đây:
- Cách ly và điều trị tại chỗ để giảm tối đa khả năng lây lan cho người khác.
- Theo dõi sát dấu hiệu sinh tồn (mạch, huyết áp, thân nhiệt, nhịp thở) bệnh nhân để phát hiện và xử trí kịp thời các biến chứng.
- Sử dụng kháng sinh theo đúng phác đồ để giảm nguy cơ đề kháng kháng sinh của vi khuẩn thương hàn
Phòng ngừa nhiễm vi khuẩn thương hàn
Bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn hoàn toàn có thể dự phòng và giới hạn được nếu thực hiện tốt các biện pháp dự phòng trong cộng đồng. Cần có sự phối hợp tốt của người dân với nhân viên y tế theo một số điều sau:
- Tuyên truyền kiến thức về bệnh nhiễm vi khuẩn thương hàn qua báo chí, truyền hình, tờ rơi hoặc những buổi thảo luận, sinh hoạt trực tiếp.
- Giữ vệ sinh môi trường sống, đặc biệt là nguồn nước sinh hoạt.
- Xử lý triệt để nguồn chất thải như nước tiểu, phân và rác thải sinh hoạt.
- Thực hiện ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Tiêm vaccine phòng bệnh thương hàn giúp giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh và tử vong do bệnh.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc và tìm hiểu về Vi khuẩn thương hàn: đặc điểm và cách phòng ngừa hiệu quả tại Docosan. Chúng tôi rất vinh hạnh chào đón và nhận được sự tín nhiệm từ các bạn.
Xem thêm: Thuốc Moxifloxacin
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch khám với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: healthline.com
