U phổi ác tính (ung thư phổi) là một vấn đề sức khỏe toàn cầu và bệnh gây tử vong hàng đầu cho nam giới ở hầu hết các quốc gia. Đáng lưu ý hơn là bệnh u phổi ác tính ở giai đoạn sớm có nguyên nhân và triệu chứng rất mơ hồ, đến khi phát hiện ra bệnh thì đã muộn. Vậy hãy cùng Docosan tìm hiểu về u phổi ác tính nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết trong bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt nội dung
U phổi ác tính là gì?
U phổi ác tính (hay còn gọi là ung thư phổi hoặc khối u ác tính thuộc đường hô hấp dưới) là một bệnh khi có một khối u tế bào ác tính hình thành trong nhu mô phổi. Đặc điểm của khối u phổi ác tính là mô bệnh trong phổi sẽ phát triển nhanh cả về kích thước và số lượng, đến khi dẫn đến chèn ép và di căn xâm lấn đến các cơ quan khác của cơ thể.
Hiện nay u phổi ác tính được chia thành hai loại chính dựa trên hình dạng tế bào ung thư được quan sát trên kính hiển vi:
- U phổi ác tính không tế bào nhỏ (NSCLC): bao gồm nhiều loại khác nhau như ung thư phổi biểu mô tế bào tuyến, ung thư phổi tế bào lớn và ung thư phổi tế bào gai. Nhóm này chiếm đa số (80% – 85%) tổng số các ca bệnh.
- U phổi ác tính tế bào nhỏ (SCLC): loại ung thư phổi này liên quan nhiều đến tiền căn hút thuốc lá nhiều năm và ít phổ biến hơn so với nhóm NSCLC.
Nguyên nhân gây u phổi ác tính
Thói quen sinh hoạt tác động đến hai lá phổi và môi trường không khí ô nhiễm chính là tác nhân hàng đầu gây u phổi ác tính
Hút thuốc lá
Có ít nhất 50 các loại chất khác nhau gây ung thư phổi được tìm thấy trong khói thuốc lá. Người hút thuốc lá hoặc hút thuốc là thụ động sẽ làm tăng nguy cơ ung thư phổi gấp 20 lần so với người không hút thuốc lá.
Khi khói thuốc lá vào cơ thể sẽ bắt đầu làm tổn thương nhu mô đường hô hấp, trong đó phổi bị tác động nhiều nhất. Tuy nhiên ở người còn khỏe mạnh thì phổi sẽ có khả năng sửa chữa những tổn thương này, nhưng việc hút thuốc lá mỗi ngày và số điếu nhiều sẽ tác động làm mất sự phục hồi của phổi.
Tiếp xúc chất độc hại
Nhiều người do tính chất nghề nghiệp nên vô tình tiếp xúc các chất độc hại như tiếp xúc asbestos (amiăng) hoặc radon, …
Mắc bệnh nhiễm trùng
Nguy cơ bị ung thư phổi sẽ tăng cao hơn ở người bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải do nhiễm HIV.
Tiếp xúc phóng xạ
Người trải qua quá trình xạ trị ung thư vú, ung thư lympho sẽ tăng cao nguy cơ bị ung thư phổi do tia phóng xạ gây biến đổi không hồi phục tế bào nhu mô phổi.
Dấu hiệu u phổi ác tính
Bệnh nhân u phổi ác tính có thể không có bất kỳ triệu chứng gợi ý nào đến khi được phát hiện qua các phương tiện chẩn đoán hình ảnh. Những dấu hiệu ban đầu được nhận thấy của bệnh u phổi ác tính như
- Ho khan kéo dài: thường gặp nhất, có thể u phổi bắt đầu xâm lấn phế quản hay nhu mô phổi xung quanh, hạch phì đại
- Ho đàm hay nhớt: biến chứng sau tắc nghẽn gây ứ đọng dịch trong phế nang gây viêm phổi, áp xe phổi, thường kèm theo triệu chứng sốt, khạc đàm mủ, …
- Ho ra máu: khối u phát triển xâm lấn vào mạch máu của phổi, một nửa bệnh nhân xuất hiện triệu chứng này đầu tiên
- Đau ngực: do màng phổi hay thành ngực bị xâm lấn
- Khò khè – khó thở: khối u ác tính chèn ép đường dẫn khí lớn hoặc gây xẹp phổi, tràn khí màng phổi, tràn dịch màng phổi, …
- Khàn tiếng do liệt thần kinh thanh quản, thường gặp khi u phổi trái xâm lấn thần kinh quặt ngược thanh quản cạnh quai động mạch chủ.
- Chán ăn – sụt cân: thường gặp nhưng cũng khá mơ hồ, đối với người gầy ốm sẵn thì khó phát hiện được.
Hội chứng lâm sàng của u phổi ác tính
Hội chứng tĩnh mạch chủ trên
Xảy ra khi u phổi ác tính xâm lấn vào tĩnh mạch chủ trên gây phù áo khoác, nổi tĩnh mạch bàng hệ trên vùng ngực và gây khó thở tăng dần. Khó nuốt có thể xuất hiện kèm theo khi có chèn ép thực quản
Hội chứng Pancoast
U ác tính ở đỉnh phổi xâm lấn hoặc chèn ép rễ dây thần kinh cánh tay khiến người bệnh bị đau vùng da mặt trong cánh tay, cẳng tay đến hai ngón tay cuối và kèm theo tê dị cảm, yếu liệt cơ.
Hội chứng Horner
U phổi ác tính xâm lấn hoặc chèn ép thần kinh giao cảm nên bệnh nhân có triệu chứng sụp mi mắt, co đồng tử mắt, nóng bừng mặt hoặc giảm tiết mồ hôi nửa mặt cùng bên khối u phổi.
Dấu hiệu u phổi ác tính di căn
U phổi ác tính khi ở giai đoạn sớm có thể kèm theo tình trạng nhiễm trùng đường hô hấp tái đi tái lại như viêm phổi hoặc viêm phế quản. Còn khi ở giai đoạn muộn là khối u lan rộng thì một số triệu chứng điển hình khác sẽ xuất hiện được xem như dấu hiệu nhận biết di căn của bệnh.
- Hệ bạch huyết: biểu hiện nổi u, hạch sưng to bất thường, thường gặp hạch ở vùng cổ và quanh xương đòn
- Di căn xương: người bệnh cảm thấy đau xương khớp cả ngày, nhất là ở hông lưng và xương sườn
- Di căn thực quản: gây nuốt khó và nuốt nghẹt
- Di căn gan: biểu hiện điển hình là vàng mắt, vàng da và khó tiêu, rối loạn tiêu hóa
- Di căn não: sớm nhất là triệu chứng nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, buồn nôn và sau đó đến mất cân bằng cơ thể, tê tay chân, dị cảm da.
Dấu hiệu chẩn đoán u phổi ác tính
Khi xuất hiện các triệu chứng gợi ý ung thư phổi thì người bệnh cần đi khám bác sĩ sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Ngoài các xét nghiệm sức khỏe tổng quát thì các phương pháp được chỉ định để chẩn đoán u phổi ác tính là:
- Xét nghiệm đàm hay máu: khi bệnh nhân có triệu chứng ho khạc đàm hay ho ra máu, sẽ lấy bệnh phẩm này để soi dưới kính hiển vi tìm tế bào u ác tính
- Chẩn đoán hình ảnh: vị trí, kích thước và đánh giá độ xâm lấn sẽ được quan sát trên phim chụp X-quang, CT-scan và MRI.
- Nội soi – sinh thiết: đây là phương pháp xâm lấn nhằm chẩn đoán xác định u phổi ác tính và giai đoạn tiến triển của bệnh.
Hiện nay có nhiều phương tiện chẩn đoán hiện đại ra đời nhưng bệnh u phổi ác tính vẫn còn một vấn đề sức khỏe nguy hiểm. Cụ thể là nguyên nhân của bệnh rất thường xảy ra và dấu hiệu nhận biết bệnh rất khó khăn. Nên người có yếu tố tiếp xúc với nguy cơ bệnh và xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
