Men gan cao là gì? Nguyên nhân, triệu chứng nhận biết, cách điều trị

Theo dõi Docosan trên

Men gan cao xảy ra khi các tế bào gan đang bị tổn thương và những con số này có thể báo hiệu cho những bệnh lý nguy hiểm. Vậy làm thế nào để nhận biết các dấu hiệu và mức độ ảnh hưởng của men gan cao cũng như tìm hiểu về phác đồ điều trị hiện tại khi men gan cao, hãy cùng Docosan khám phá trong bài viết này nhé!

Chỉ số men gan bình thường là bao nhiêu?

Men gan hay còn gọi là enzyme gan, là các protein do gan sản xuất, có chức năng hỗ trợ gan sản xuất mật và các chất đông máu, chuyển hóa thức ăn và chất độc, đồng thời chống lại các nhiễm trùng. Khi tế bào gan thoái hóa và chết đi, lượng men gan nằm trong tế bào sẽ đi vào máu và có thể đo được thông qua làm xét nghiệm máu. Dưới đây là các chỉ số men gan bình thường:

• ALT (còn gọi là SGPT): 7 – 55 U/L.
• AST (còn gọi là SGOT): 8 – 48 U/L.
• GGT: 8 – 61 U/L.
• ALP: 40 – 129 U/L.

Giới hạn bình thường này có thể khác nhau giữa các phòng xét nghiệm. Chúng cũng có thể hơi khác nhau đối với phụ nữ và trẻ em.

Men gan cao là gì?

Men gan cao là tình trạng khi các enzyme gan kể trên vượt quá giới hạn bình thường trong máu. Điều này có thể phản ánh sự tổn thương hoặc viêm nhiễm ở gan, làm ảnh hưởng đến chức năng của cơ quan này. Có rất nhiều trường hợp men gan tăng cao, đôi khi là do đáp ứng sinh lý của cơ thể và mang tính nhất thời, gọi là tăng chưa có ý nghĩa thật sự. Những trường hợp men gan cao đột ngột và kéo dài thường có ý nghĩa hơn trong việc khẳng định tế bào gan đang bị tổn thương do các bệnh lý nguy hiểm.

Các mức độ men gan tăng cao

Để xác định xác định mức độ tăng men gan, người ta thường dựa vào chỉ số AST, ALT là chủ yếu. Các trường hợp tăng men gan trên giới hạn trên bình thường đều nên được xem xét đánh giá toàn diện về các bệnh lý về gan. Người ta sẽ xác định mức độ tăng men gan như sau:

• Nhẹ: Nồng độ AST và ALT tăng gấp 2 – 5 lần giới hạn trên. Trường hợp này thường  gặp ở những người có thói quen uống rượu bia, bệnh nhân đang sử dụng thuốc trong thời gian dài, người bị gan nhiễm mỡ không do rượu. Ở giai đoạn này, gan chưa bị tổn thương nghiêm trọng và các triệu chứng thường không rõ ràng.
• Trung bình: Nồng độ AST và ALT gấp 5 – 10 lần giới hạn trên. Ở mức độ này, tăng men gan có thể liên quan đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn như: viêm gan B hoặc viêm C. Tình trạng này thường đi kèm với các triệu chứng như mệt mỏi, đau hạ sườn phải và buồn nôn. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm có thể tiến triển và gây tổn thương gan nặng hơn.
• Nặng: Nồng độ AST và ALT tăng cao gấp hơn 10 lần giới hạn trên. Tình trạng này gặp ở các bệnh lý nghiêm trọng như xơ gan, suy gan, hoặc ung thư gan. Bệnh nhân thường có các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, sụt cân, nước tiểu sẫm màu,… Đây là giai đoạn nguy hiểm, cần can thiệp y tế khẩn cấp để tránh các biến chứng nguy hiểm.
• Đặc biệt nghiêm trọng: Nồng độ AST và ALT > 10.000 IU/L. Khi men gan tăng đột biến và kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng như chảy máu, hôn mê, hoặc suy đa tạng, có thể là dấu hiệu của suy gan cấp hoặc ung thư gan tiến triển. Đây là tình trạng đe dọa tính mạng và yêu cầu sự can thiệp y tế ngay lập tức.

Nguyên nhân men gan tăng cao

Khi tế bào gan bị tổn thương đồng loạt, các men gan sẽ được giải phóng vào máu và làm nồng độ men gan tăng cao. Các nguyên nhân gây men gan cao bao gồm:

• Bệnh lý gan: Viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan tự miễn, viêm gan do rượu, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan, viêm gan nhiễm độc,…
• Bệnh lý đường mật: Tắc mật hoặc sỏi mật, viêm xơ đường mật nguyên phát, xơ gan – mật nguyên phát,…
• Bệnh lý tuyến tụy: Viêm tụy cấp hoặc mạn.
• Bệnh lý khác: Hội chứng chuyển hóa, viêm đa cơ, nhồi máu cơ tim, bệnh Celiac, bệnh Wilson, Hemochromatosis, bệnh tuyến giáp, nhiễm trùng huyết,…
• Thuốc và hóa chất: Một số thuốc như Paracetamol, nhóm Statin hoặc rượu,… Các chất này gây tổn thương trực tiếp đến tế bào gan, làm tăng men gan.

Các yếu tố nguy cơ gây tăng men gan

Các yếu tố khiến bạn có nguy cơ bị men gan cao bao gồm:

• Uống rượu bia.
• Béo phì.
• Một số loại thuốc, thảo dược và thực phẩm chức năng.
• Bệnh tiểu đường.
• Tiền sử gia đình mắc bệnh gan.
• Yếu tố khác như stress, thiếu ngủ và môi trường sống ô nhiễm cũng có thể góp phần làm tăng men gan.

Tăng men gan có thể kèm theo các triệu chứng sau

Dưới đây là một số biểu hiện có thể xảy ra khi người bệnh có tình trạng men gan cao:

• Sốt (thường ghi nhận sốt nhẹ), mệt mỏi.
• Chán ăn, ăn không ngon miệng, buồn nôn, nôn.
• Đau bụng, thường gặp đau hạ sườn phải.
• Ngứa, nổi mẩn do khả năng thải độc của gan bị ảnh hưởng.
• Phân bạc (nhạt) màu, nước tiểu sẫm màu
• Vàng da, vàng mắt.

Cách điều trị bệnh men gan tăng cao

Hiện tại việc điều trị men gan cao chủ yếu phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ví dụ như trong bệnh cảnh viêm gan do virus làm tăng men gan thì điều trị theo phác đồ của bệnh viêm gan thì sẽ điều chỉnh được nồng độ men gan trở về như bình thường.

Việc bạn cần làm khi phát hiện các dấu hiệu nghi ngờ men gan cao đó là đi khám bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đúng bệnh, tránh được các biến chứng nguy hiểm kể trên. Sau khi điều trị bạn cũng có thể theo dõi tình trạng men gan định kỳ để đảm bảo sức khỏe được ổn định.

Mặt khác bạn cũng cần thay đổi lối sống lành mạnh hơn, xây dựng chế độ ăn hợp lý cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng. Nên ăn các thực phẩm thanh đạm, tránh sử dụng quá nhiều dầu mỡ, bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết.

Biến chứng nguy hiểm của bệnh men gan cao

Men gan cao phản ánh tình trạng tế bào gan đang bị tổn thương. Nếu men gan tăng cao kéo dài mà không được điều trị thì nguy cơ sẽ tiến triển thành viêm gan mạn tính, xơ gan hoặc ung thư gan. Trường hợp bệnh nhân lạm dụng rượu bia khi gan đang bị tổn thương cũng có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như viêm gan cấp, bệnh não gan, hôn mê gan gây đe dọa tính mạng.

Một số mẹo giúp hạ men gan cao tại nhà

Điều quan trọng nhất là hãy tham khảo ý kiến bác sĩ khi xét nghiệm thấy men gan cao. Bác sĩ sẽ giúp bạn chẩn đoán nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp tùy theo tình trạng bệnh. Khi đó, bạn cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo kết quả điều trị được tốt nhất. 

Ngoài ra, thay đổi lối sống cũng góp phần giúp hạ men gan. Những hướng dẫn thay đổi lối sống được các chuyên gia khuyến cáo bao gồm:

• Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh: Hạn chế rượu bia, thực phẩm giàu chất béo, đường và muối.
• Tập thể dục thường xuyên: Việc hoạt động thể chất giúp bệnh nhân kiểm soát cân nặng và cải thiện chức năng gan.
• Kiểm soát cân nặng: Béo phì cũng là một yếu tố nguy cơ gây men gan cao do đó giảm cân sẽ làm giảm nguy cơ tăng men gan.
• Ngưng hút thuốc lá: Thuốc lá chứa nhiều chất độc có hại cho gan và có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh gan.

Cách phòng ngừa hiện tượng men gan cao

Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể, do đó, bạn hãy thực hiện những việc sau để phòng ngừa men gan cao và bảo vệ sức khỏe cho bản thân:

• Không dùng các loại thuốc nam không rõ nguồn gốc, thuốc hết hạn và các thuốc gây độc cho gan.
• Ăn uống hợp vệ sinh, sử dụng nguồn nước sạch, tuyệt đối không ăn gạo hay ngũ cốc đã lên mốc, thức ăn ôi thiu.
• Tuyệt đối không sử dụng chung kim tiêm hoặc các vật dụng có thể tiếp xúc với máu để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm viêm gan B, C.
• Tập luyện thể dục thể thao hằng ngày, theo dõi và duy trì cân nặng cơ thể luôn ở mức hợp lý.
• Kiểm tra men gan khi nghi ngờ và kiểm tra lại 3 tháng nếu thấy men gan tăng từ 2 lần so với bình thường.
• Tiêm ngừa viêm gan B, viêm gan C để phòng tránh nhiễm bệnh.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Dấu hiệu, triệu chứng nhận biết bất thường

Tăng men gan thường không biểu hiện triệu chứng rõ ràng trừ khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn nặng hơn. Khi đó, dấu hiệu bất thường mà bệnh nhân có thể nhận thấy là vàng da và vàng mắt. Ngoài ra, khi cảm thấy mệt mỏi kéo dài hoặc đau bụng không rõ nguyên nhân, bạn cũng nên tìm gặp bác sĩ để được thăm khám và chẩn đoán. Nếu kết quả xét nghiệm men gan cao hơn bình thường, hãy nhờ bác sĩ tư vấn về ý nghĩa của kết quả đó.

Việc phát hiện sớm men gan cao và điều trị kịp thời có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của bệnh lý gan sau này. 

Một số bệnh viện chuyên khoa uy tín

Dưới đây là một số cơ sở có thế mạnh về khám tiêu hóa mà Docosan muốn gợi ý cho bạn:

• Bệnh Viện FV
• Phòng khám Tiêu Hóa – Gan Mật – Q.10
• Golden Healthcare International Clinic – Q. Tân Bình
• Phòng khám nội tổng hợp An Phước – Q.10
• Vigor Health – Q.3

Một số câu hỏi liên quan

Men gan cao có nguy hiểm không?

Có, men gan cao có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, suy gan và thậm chí là ung thư gan. Vì vậy, việc điều trị và kiểm soát men gan là rất quan trọng.

Men gan cao nên kiêng ăn gì?

Người bị men gan cao nên kiêng ăn thực phẩm giàu chất béo, đường, muối, và hạn chế rượu bia. Nên bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, và thực phẩm giàu chất xơ để hỗ trợ chức năng gan.

Xem thêm:

• Nguyên nhân men gan cao mà bạn có thể không ngờ tới
• Giá xét nghiệm men gan có đắt đỏ không? – Tư vấn
• Xét nghiệm chức năng gan: Mục đích và quy trình thực hiện

Cảm ơn bạn đã dành thời gian để đọc và tìm hiểu vấn đề “Men gan cao là gì? Nguyên nhân, triệu chứng nhận biết, cách điều trị” tại Docosan. Chúng tôi rất vinh hạnh chào đón và nhận được sự tín nhiệm từ các bạn. Nếu cảm thấy bài viết có ích, hãy chia sẻ cho người thân và bạn bè cùng biết nhé!

Nguồn tham khảo:

1. Liver function tests

• Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/liver-function-tests/about/pac-20394595
• Ngày tham khảo: 03/09/2024

2. Elevated Liver Enzymes

• Link tham khảo: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17679-elevated-liver-enzymes
• Ngày tham khảo: 03/09/2024

3. Elevated liver enzymes

• Link tham khảo: https://www.mayoclinic.org/symptoms/elevated-liver-enzymes/basics/causes/sym-20050830
• Ngày tham khảo: 03/09/2024