Xét nghiệm AST (Aspartate aminotransferase) là một xét nghiệm máu để kiểm tra mức độ tổn thương gan. Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện phương pháp xét nghiệm này để tìm hiểu xem bạn có bị bệnh gan hay không và theo dõi quá trình điều trị của bạn. Hãy cùng Docosan theo dõi nội dung dưới đây để hiểu rõ hơn về loại phương pháp xét nghiệm này.
Tóm tắt nội dung
AST là chỉ số gì?
AST là một loại enzym mà gan của bạn tạo ra. Các cơ quan khác như tim, thận, não và cơ bắp của bạn cũng tạo ra một lượng AST nhỏ hơn. AST còn được gọi là SGOT (glutamic-oxaloacetic transaminase huyết thanh).
Thông thường, nồng độ AST trong máu của bạn rất thấp. Khi gan của bạn bị tổn thương, AST vào máu nhiều hơn và nồng độ AST bạn sẽ tăng lên. Mức AST cao là một dấu hiệu của tổn thương gan, nhưng nó cũng có thể là bạn bị tổn thương ở một cơ quan khác, chẳng hạn như tim hoặc thận của bạn. Đó là lý do tại sao các bác sĩ thường làm xét nghiệm AST cùng với các xét nghiệm về men gan khác.
Xét nghiệm AST là gì?
Aspartate aminotransferase (AST) là một loại enzym có trong các mô khác nhau của cơ thể bạn. Enzyme là một loại protein giúp kích hoạt các phản ứng hóa học mà cơ thể bạn cần để hoạt động.
AST được tìm thấy ở nồng độ cao nhất trong:
- Gan
- Cơ bắp
- Tim
- Thận
- Não
- Tế bào hồng cầu
Một lượng nhỏ AST thường có trong máu của bạn. Lượng enzyme này trong máu cao hơn mức bình thường có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Mức độ AST bất thường có thể liên quan đến tổn thương gan.
Mục đích của phương pháp xét nghiệm AST là gì?
Các bác sĩ thường sử dụng xét nghiệm AST để kiểm tra các tình trạng gan, chẳng hạn như viêm gan. Đo hoạt độ AST thường được kết hợp cùng phương pháp xét nghiệm Alanine aminotransferase (ALT). Theo các bác sĩ chuyên khoa gan mật, kết quả ALT bất thường có nhiều khả năng liên quan đến tổn thương gan hơn là kết quả AST bất thường.
Trên thực tế, nếu mức AST tăng cao và mức ALT bình thường, thì vấn đề có nhiều khả năng là do tình trạng của tim, cơ, thận hoặc do sự phá hủy các tế bào hồng cầu (tan máu) hơn là do gan. Trong một số trường hợp, tỷ lệ AST – ALT có thể giúp bác sĩ chẩn đoán một số bệnh về gan.
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm AST vì một số nguyên do:
Bạn đang gặp các triệu chứng của bệnh gan
Các triệu chứng của bệnh gan có thể khiến bác sĩ yêu cầu xét nghiệm AST bao gồm:
- Mệt mỏi
- Chán ăn
- Buồn nôn
- Sưng bụng
- Da hoặc mắt vàng
- Nước tiểu đậm màu
- Ngứa da nghiêm trọng
Bạn có nguy cơ mắc các bệnh về gan
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm này nếu bạn có nguy cơ cao mắc các vấn đề về gan. Gan đóng những vai trò quan trọng trong cơ thể, bao gồm tạo ra protein và loại bỏ độc tố. Bạn có thể bị tổn thương gan nhẹ và không có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm AST để tầm soát bạn về tình trạng viêm hoặc tổn thương gan.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về gan bao gồm:
- Tiếp xúc với virus gây viêm gan
- Thường xuyên sử dụng rượu hoặc ma túy
- Tiền sử gia đình mắc bệnh gan
- Bệnh tiểu đường
- Thừa cân
Bác sĩ cần theo dõi tình trạng gan hiện có
Bác sĩ của bạn có thể sử dụng xét nghiệm AST để kiểm tra tình trạng rối loạn gan đã biết. Họ cũng có thể sử dụng nó để kiểm tra hiệu quả điều trị.
Nếu xét nghiệm được sử dụng để theo dõi bệnh gan, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện ngay khi bạn đang điều trị. Điều này sẽ giúp họ xác định liệu phương pháp điều trị của bạn có hiệu quả hay không.
Bác sĩ muốn kiểm tra xem thuốc có gây tổn thương gan hay không
Bác sĩ có thể sử dụng xét nghiệm AST để đảm bảo thuốc bạn đang dùng không gây tổn thương gan. Nếu kết quả xét nghiệm AST cho thấy có tổn thương gan, bác sĩ có thể cần thay đổi thuốc hoặc giảm liều để giúp đẩy lùi tình trạng viêm.
Bác sĩ cần kiểm tra xem các tình trạng sức khỏe khác có đang ảnh hưởng đến gan của bạn hay không
Gan có thể bị thương và mức AST có thể bất thường nếu bạn mắc bất kỳ tình trạng nào sau đây:
- Suy thận
- Viêm tụy
- Bệnh huyết sắc tố
- Một số bệnh nhiễm trùng, chẳng hạn như bệnh bạch cầu đơn nhân
- Bệnh túi mật
- Ung thư hệ thống máu, chẳng hạn như bệnh bạch cầu và ung thư hạch
- Bệnh amyloidosis
Ý nghĩa kết quả xét nghiệm AST
Kết quả thử nghiệm AST thay đổi dựa trên việc phòng thí nghiệm hoàn thành phân tích và các phạm vi điển hình được báo cáo. Các phạm vi cho các mức độ điển hình cũng khác nhau tùy thuộc vào giới tính và độ tuổi.
Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng chỉ số AST tăng nhẹ cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề về gan cần được nghiên cứu thêm.
Chỉ số AST thông thường
Kết quả AST thường được đo bằng đơn vị trên lít (U / L).
| Độ tuổi | Phạm vi chỉ số thông thường | Phạm vi chỉ số bất thường |
| Trẻ sơ sinh | 47 – 150 U / L | < 47 hoặc > 150 U / L |
| Trẻ em | 9 – 80 U / L | < 9 hoặc > 80 U / L |
| Nam giới trưởng thành | 14 – 20 U / L | < 14 hoặc > 20 U / L |
| Phụ nữ trưởng thành | 10 – 36 U / L | < 9 hoặc > 36 U / L |
Mức AST khỏe mạnh có mức tối đa thấp hơn ở người lớn so với trẻ sơ sinh và trẻ em. Mức độ AST giảm nhẹ khi mang thai.
Các tình trạng gan có thể xảy ra dựa trên mức độ tăng AST
AST cho kết quả nằm ngoài phạm vi thông thường và ít hơn 5 lần phạm vi thông thường:
- Viêm gan B
- Viêm gan C
- Gan nhiễm mỡ do rượu và không do rượu
- Bệnh huyết sắc tố
- Bệnh Wilson
- Viêm gan tự miễn
- Thiếu alpha-1 antitrypsin
- Một số loại thuốc
AST cho kết quả từ 5 đến 15 lần phạm vi thông thường:
- Viêm gan virus cấp tính
AST cho kết quả cao hơn 15 lần phạm vi thông thường:
- Ngộ độc acetaminophen (Tylenol)
- Sốc gan (mất cung cấp máu cho gan)
Bác sĩ sẽ giải thích với bạn về kết quả của bạn và ý nghĩa của chúng. Họ có thể sẽ xem xét bệnh sử kỹ lưỡng và thực hiện khám sức khỏe để xác định xem các bệnh lý khác không liên quan đến gan có thể gây ra các đặc điểm bất thường hay không.
Các thử nghiệm không điển hình thường được lặp lại để đảm bảo kết quả có thể lặp lại và chính xác. Các xét nghiệm khác thường được yêu cầu để theo dõi mức AST không điển hình. Chúng có thể bao gồm:
- Xét nghiệm máu
- Chụp cắt lớp gan
- Sinh thiết gan
Một số tình trạng khác gây ra mức AST bất thường trong gan của bạn là:
- Xơ gan
- Ung thư gan
- Bệnh tự miễn
- Rối loạn di truyền nhất định
- Chấn thương gan
Các lý do khác có thể làm tăng mức AST không liên quan đến gan bao gồm:
- Cơn đau tim gần đây
- Hoạt động vất vả
- Tiêm thuốc vào cơ của bạn
- Bỏng
- co giật
- Phẫu thuật
- Bệnh celiac
- Bệnh về cơ
Mức độ AST cũng có thể tăng do tiếp xúc với thuốc hoặc các chất độc hại khác cho gan của bạn.
Cần chuẩn bị gì trước khi thực hiện xét nghiệm AST?
Đối với một số loại xét nghiệm máu, bạn có thể cần nhịn ăn hoặc ngừng dùng một số loại thuốc trong vài giờ trước khi xét nghiệm. Tuy nhiên, các bác sĩ sẽ không yêu cầu điều này khi xét nghiệm AST.
Hãy uống nhiều nước trước khi làm xét nghiệm sẽ giúp kỹ thuật viên tiếp cận các tĩnh mạch của bạn dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, hãy chắc chắn rằng bác sĩ của bạn biết những loại thuốc bạn đang sử dụng khi xét nghiệm AST. Họ sẽ cung cấp cho bạn bất kỳ hướng dẫn đặc biệt nào có thể để giúp kết quả xét nghiệm chính xác hơn và không ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc của bạn.
Tùy thuộc vào lý do xét nghiệm và kết quả xét nghiệm của bạn, bác sĩ có thể đề nghị các xét nghiệm bổ sung. Nếu kết quả xét nghiệm AST của bạn cho thấy mức độ cao, bác sĩ có thể so sánh nó với kết quả của các xét nghiệm gan khác để giúp xác định bạn có thể mắc dạng bệnh gan nào.
Chúng bao gồm xét nghiệm ALT, nồng độ phosphatase kiềm, albumin và bilirubin. Các chức năng đông máu cũng có thể được kiểm tra. Bác sĩ cũng có thể đề nghị siêu âm hoặc chụp CT gan để giúp xác định các lý do khác cho các xét nghiệm không điển hình.
Khi bạn biết dạng bệnh gan nào đang gây ra tổn thương cho gan của bạn, bạn và bác sĩ của bạn có thể thảo luận để đưa ra một kế hoạch điều trị đáp ứng nhu cầu của bạn.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: healthline
