Xét nghiệm CA 19-9 được ứng dụng trong chẩn đoán, theo dõi điều trị một số bệnh ung thư ở các cơ quan trong cơ thể, chẳng hạn như dạ dày, tuỵ đường mật và một số rối loạn không phải ung thư (xơ gan, viêm tụy, sỏi mật v.v.). Để hiểu rõ hơn về phương pháp xét nghiệm này, mời bạn đọc dùng Docosan theo dõi nội dung dưới đây.
Tóm tắt nội dung
Xét nghiệm CA 19-9 là gì?
CA 19-9 (carbonhydrate antigen 19-9) là một glycoprotein được sản xuất từ các tế bào ung thư và tồn tại trên bề mặt của một số loại tế bào ung thư nhất định.
Xét nghiệm CA 19-9 đo lường nồng độ CA 19-9 trong máu. Những người khỏe mạnh có thể có một lượng nhỏ CA 19-9 trong máu. CA 19-9 tăng cao thường là dấu hiệu của ung thư một số cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là ung thư tuyến tụy. Tuy nhiên, trong một số bệnh lý không phải ung thư, bao gồm xơ gan và sỏi mật, bệnh nhân cũng có tình trạng tăng nồng độ CA 19-9 trong máu.
Chính vì vậy xét nghiệm 19-9 không được áp dụng để sàng lọc hoặc chẩn đoán ung thư đơn thuần. Nếu kết hợp với các xét nghiệm khác, xét nghiệm này có thể giúp chẩn đoán ung thu, đặc biệt trong ung thư tuỵ, và theo dõi sự tiến triển của bệnh ung thư cũng như hiệu quả của việc điều trị ung thư.
Xét nghiệm CA 19-9 để làm gì?
Xét nghiệm CA 19-9 có thể được áp dụng để:
- Theo dõi tiến triển và đánh giá hiệu quả điều trị ung thư, đặc biệt ung thư tuỵ. Nồng độ CA 19-9 thường tăng lên khi ung thư đang tiến triển và giảm xuống khi các khối u nhỏ lại hoặc đáp ứng với điều trị.
- Đánh giá liệu ung thư có tái phát sau khi điều trị hay không.
- Xét nghiệm CA 19-9 đôi khi được áp dụng với các xét nghiệm khác để giúp xác định hoặc loại trừ ung thư.
Ai nên xét nghiệm CA 19-9?
Bạn có thể cần xét nghiệm CA 19-9 nếu được chẩn đoán mắc bệnh ung thư tuyến tụy hoặc một số loại ung thư khác, bao gồm ung thư ống mật, ung thư đại tràng và ung thư dạ dày.
Bác sĩ có thể đề nghị thực hiện xét nghiệm thường xuyên để theo dõi phương pháp điều trị ung thư có hiệu quả hay không. Hoặc bạn cũng có thể được khuyến nghị làm xét nghiệm để theo dõi sau khi điều trị xong, nếu nồng độ CA 19-9 tăng lên có thể gợi ý tình trạng ung thư tái phát.
Thực hiện xét nghiệm CA 19-9
Bạn không cần chuẩn bị gì trước khi xét nghiệm CA 19-9, nhưng bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngưng sử dụng biotin trước khi lấy mẫu xét nghiệm khoảng 8 tiếng để tránh ảnh hưởng đến kết quả.
Bác sĩ sẽ lấy mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay bằng ống kim tiêm và đựng trong ống nghiệm chuyên dụng. Quá trình này thường diễn ra trong vài phút. Bạn có thể bị đau nhẹ hoặc bầm tím tại chỗ kim tiêm được đưa vào, nhưng tình trạng này sẽ biến mất nhanh chóng.
Kết quả xét nghiệm CA 19-9
Nếu bạn đang điều trị ung thư tuyến tụy hoặc một số loại ung thư khác, bạn có thể được thực hiện xét nghiệm CA 19-9 nhiều lần trong suốt quá trình điều trị. Kết quả xét nghiệm có thể :
- Nồng độ CA 19-9 đang tăng lên: Điều này nghĩa là khối u đang phát triển và / hoặc việc điều trị không hiệu quả.
- Nồng độ CA 19-9 đang giảm: Khối u đang thu nhỏ lại và việc điều trị đang có kết quả.
- Nồng độ CA 19-9 không tăng hoặc giảm: Bệnh không nặng hơn cũng không suy giảm.
- Nồng CA 19-9 giảm nhưng sau đó tăng lên: Ung thư đã tái phát sau khi được điều trị.
Khi phối hợp kết quả xét nghiệm CA 19-9 với các xét nghiệm khác, chẳng hạn như chẩn đoán hình ảnh hoặc các xét nghiệm chỉ dấu ung thư khác sẽ làm tăng giá trị chẩn đoán xác định bệnh lý. Ví dụ như xét nghiệm CA 19-9 phối hợp với CEA và CA 72-4 làm tăng giá trị khi chẩn đoán ung thư dạ dày.
Nếu bạn đã có chẩn đoán loại trừ ung thư và kết quả xét nghiệm cho thấy nồng CA 19-9 cao hơn mức bình thường, đó có thể là dấu hiệu của một trong những rối loạn không phải ung thư sau:
- Viêm tụy.
- Sỏi mật.
- Tắc nghẽn ống mật.
- Bệnh xơ gan.
- Hoại tử tế bào gan.
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn mắc một trong những rối loạn này, bạn có thể được yêu cầu thực hiện thêm các xét nghiệm để xác nhận hoặc loại trừ chẩn đoán.
Phòng khám tư vấn và thực hiện xét nghiệm CA 19-9
- Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men’s Health, Quận 10, TP.HCM.
- Golden Healthcare, Tân Bình, TP.HCM.
- Trung tâm chẩn đoán và xét nghiệm y khoa Điag, Quận 10 TP.HCM.
- Phòng khám Đa khoa Quốc tế TIMEC, Bình Tân, TP.HCM.
Các phương pháp và kết quả xét nghiệm CA 19-9 có thể khác nhau giữa các cơ sở y tế. Nếu bạn đang được kiểm tra thường xuyên để theo dõi điều trị ung thư, bạn nên trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ để các kết quả đều nhất quán.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.
Nguồn tham khảo: CA 19-9 Blood Test (Pancreatic Cancer) – medlineplus.gov
