Tổng quan về xét nghiệm Fibrinogen

Xét nghiệm fibrinogen là một trong những xét nghiệm kiểm tra về khả năng rối loạn chảy máu hoặc cục máu đông (đợt huyết khối), đặc biệt để đánh giá mức độ và chức năng của fibrinogen (yếu tố đông máu I), đôi khi được sử dụng để giúp đánh giá nguy cơ phát triển bệnh tim mạch. Sau đây Docosan sẽ giúp bạn tìm hiểu chi tiết về xét nghiệm Fibrinogen.

Fibrinogen là gì?

Fibrinogen là một protein, đặc biệt là một yếu tố đông máu (yếu tố I), cần thiết cho sự hình thành cục máu đông thích hợp. Có hai loại xét nghiệm fibrinogen: (1) Xét nghiệm hoạt động fibrinogen đánh giá chức năng của fibrinogen trong việc giúp hình thành cục máu đông; (2) Xét nghiệm kháng nguyên fibrinogen đo lượng fibrinogen trong máu.

Fibrinogen được sản xuất bởi gan và được giải phóng vào máu cùng với một số yếu tố đông máu khác. Thông thường, khi mô cơ thể hoặc thành mạch máu bị thương, quá trình cầm máu bắt đầu để giúp cầm máu bằng cách hình thành một nút tại vị trí bị thương. Các mảnh tế bào nhỏ được gọi là tiểu cầu tụ lại và dính vào vị trí tổn thương và các yếu tố đông máu lần lượt được kích hoạt. Phần cuối cùng này được gọi là thác đông máu.

Khi dòng thác gần hoàn thành, fibrinogen hòa tan được chuyển thành các sợi fibrin không hòa tan. Các sợi này sau đó liên kết chéo với nhau để tạo thành một mạng lưới fibrin ổn định tại vị trí tổn thương. Lưới fibrin kết dính vào vị trí tổn thương cùng với các tiểu cầu để tạo thành cục máu đông ổn định. Hàng rào này ngăn chặn mất máu thêm và giữ nguyên vị trí cho đến khi vùng bị thương được chữa lành.

Xét nghiệm fibrinogen là gì?

Để hình thành cục máu đông ổn định, cần phải có đủ tiểu cầu và các yếu tố đông máu hoạt động bình thường. Quá ít, quá nhiều hoặc các yếu tố đông máu hoặc tiểu cầu bị rối loạn chức năng có thể dẫn đến các đợt chảy máu và / hoặc hình thành cục máu đông bất thường.

Một số xét nghiệm máu, bao gồm xét nghiệm fibrinogen, có thể được sử dụng để đánh giá quá trình đông máu. Có hai loại xét nghiệm fibrinogen bao gồm:

• Xét nghiệm hoạt động fibrinogen đánh giá một phần của quá trình đông máu, trong đó fibrinogen hòa tan được chuyển thành các sợi fibrin. Nó đo thời gian cần thiết để hình thành cục máu đông sau khi một lượng tiêu chuẩn của thrombin được thêm vào mẫu máu của bạn (huyết tương).

Thời gian để cục máu đông hình thành tương quan trực tiếp với lượng fibrinogen hoạt động hiện có. Thời gian hình thành cục máu đông kéo dài có thể do giảm mức độ fibrinogen bình thường hoặc có thể do fibrinogen không hoạt động như bình thường (rối loạn chức năng).

• Xét nghiệm kháng nguyên fibrinogen đo mức độ fibrinogen trong mẫu máu, bao gồm cả fibrinogen chức năng và rối loạn chức năng.

Nồng độ fibrinogen trong máu cùng với các chất phản ứng trong giai đoạn cấp tính khác tăng mạnh với các tình trạng gây viêm hoặc tổn thương mô cấp tính. Các xét nghiệm đối với các chất phản ứng giai đoạn cấp tính này, bao gồm cả fibrinogen, có thể được thực hiện để xác định mức độ viêm trong cơ thể.

Khi nào bạn được chỉ định xét nghiệm fibrinogen?

Tùy mục đích mà bạn sẽ được bác sĩ chỉ định một trong hai loại xét nghiệm fibrinogen hoặc cả hai, cụ thể như sau:

• Xét nghiệm hoạt động fibrinogen đo chức năng của fibrinogen và khả năng chuyển hóa thành fibrin. Nó được sử dụng với các mục đích như:
  • điều tra về rối loạn chảy máu có thể xảy ra hoặc sự hình thành cục máu đông không thích hợp (đợt huyết khối)
  • Giúp chẩn đoán đông máu nội mạch lan tỏa (DIC) hoặc tiêu sợi huyết bất thường.
  • Giúp theo dõi tình trạng của một bệnh đang tiến triển (chẳng hạn như bệnh gan) theo thời gian hoặc hiếm khi để theo dõi việc điều trị một tình trạng mắc phải (chẳng hạn như Đông máu rải rác nội mạch – diseminated intravascular coagulation – DIC)
  • Đôi khi giúp xác định nguy cơ tổng thể của bệnh tim mạch.
  • Cung cấp thông tin bổ sung trong việc điều trị các yếu tố nguy cơ (chẳng hạn như mức cholesterol LDL không lành mạnh).
• Xét nghiệm kháng nguyên fibrinogen đôi khi được sử dụng như một xét nghiệm theo dõi để xác định xem liệu hoạt động của fibrinogen giảm là do không đủ fibrinogen hoặc do rối loạn chức năng fibrinogen.

Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm fibrinogen

Các xét nghiệm hoạt động fibrinogen được chuyển thành nồng độ để so sánh với kết quả kháng nguyên fibrinogen. Kết quả xét nghiệm fibrinogen thường được đọc cùng lúc với các kết quả xét nghiệm khác.

Khoảng nồng độ bình thường của fibrinogen trong máu là:

• Trẻ em: 150 – 300 nng/dL hoy 1,5 – 3 g/L.
• Người lớn: 200 – 400 mg/d L hay 2-4 g/L.

Nồng độ fibrỉnogen tăng theo tuổi và ở người nghiện thuốc lá.

Hoạt động của fibrinogen giảm đáng kể có thể do lượng fibrinogen giảm hoặc fibrinogen không hoạt động như bình thường. Giảm hoạt động fibrinogen và nồng độ kháng nguyên có thể ảnh hưởng đến khả năng hình thành cục máu đông ổn định.

• Mức fibrinogen thấp tồn tại theo thời gian (mãn tính) có thể liên quan đến việc cơ thể không có khả năng sản xuất fibrinogen do:
  • Tình trạng mắc phải như bệnh gan giai đoạn cuối hoặc suy dinh dưỡng nghiêm trọng
  • Một tình trạng di truyền hiếm gặp chẳng hạn như rối loạn tiêu hóa huyết, afibrinogen máu hoặc giảm fibrin máu (Để biết chi tiết, xem bên dưới.)

• Mức độ thấp thường liên quan đến tình trạng fibrinogen được sử dụng nhanh hơn mức mà cơ thể có thể sản xuất ra. Điều này có thể xảy ra với đông máu nội mạch lan tỏa (DIC) và tiêu sợi huyết bất thường, xảy ra khi cơ thể hoạt động quá mức trong việc phá vỡ và làm sạch các cục máu đông.
• Nồng độ fibrinogen giảm cũng có thể xảy ra sau khi truyền máu nhanh, khối lượng lớn.

Nồng độ fibrinogen có thể tăng mạnh trong bất kỳ tình trạng nào gây viêm hoặc tổn thương mô. Mức độ cao của fibrinogen không đặc hiệu. Nồng độ fibrinogen có thể tăng khi:

• Nhiễm trùng
• Bệnh ung thư
• Bệnh mạch vành, đau tim
• Đột quỵ
• Rối loạn viêm (như viêm khớp dạng thấp và viêm cầu thận, một dạng bệnh thận)
• Tổn thương
• Bệnh động mạch ngoại vi
• Hút thuốc nặng

Trong khi nồng độ fibrinogen tăng cao, nguy cơ hình thành cục máu đông của một người có thể tăng lên và theo thời gian, chúng có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Mục đích của việc xét nghiệm fibrinogen

Xét nghiệm fibrinogen là một xét nghiệm máu được sử dụng để đo nồng độ fibrinogen trong huyết tương. Fibrinogen là một loại protein được tổng hợp từ gan, có vai trò quan trọng trong quá trình đông máu.

Xét nghiệm fibrinogen trong máu có rất nhiều ý nghĩa trong đánh giá, chẩn đoán một số bệnh lý của con người, cụ thể là:

• Đánh giá chức năng cầm máu và đông máu của người bệnh.
• Đánh giá mức độ viêm nhiễm.
• Đánh giá hiệu quả điều trị một số bệnh lý, chẳng hạn như các bệnh về gan.

Đánh giá chức năng cầm máu và đông máu

Fibrinogen là một yếu tố đông máu cần thiết cho quá trình hình thành cục máu đông. Nồng độ fibrinogen thấp có thể làm tăng nguy cơ chảy máu, trong khi nồng độ fibrinogen cao có thể làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.

Đánh giá mức độ viêm nhiễm

Fibrinogen là một protein phản ứng cấp tính, nghĩa là nồng độ fibrinogen trong máu có thể tăng lên khi cơ thể bị viêm nhiễm. Xét nghiệm fibrinogen có thể được sử dụng để đánh giá mức độ viêm nhiễm ở những người bị bệnh nhiễm trùng, ung thư, hoặc các bệnh tự miễn.

Đánh giá hiệu quả điều trị một số bệnh lý

Fibrinogen là một chất chỉ điểm sinh học có thể được sử dụng để đánh giá hiệu quả điều trị một số bệnh lý, chẳng hạn như các bệnh về gan. Nồng độ fibrinogen thường giảm ở những người bị bệnh gan nặng.

Phân loại xét nghiệm fibrinogen

Xét nghiệm fibrinogen có thể được phân loại thành hai loại chính:

• Xét nghiệm định lượng fibrinogen: Xét nghiệm này đo nồng độ fibrinogen trong huyết tương. Nồng độ fibrinogen bình thường ở người trưởng thành là 200-400 mg/dL.
• Xét nghiệm hoạt tính fibrinogen: Xét nghiệm này đo khả năng của fibrinogen trong việc hình thành cục máu đông.

Xét nghiệm định lượng fibrinogen

Xét nghiệm định lượng fibrinogen là xét nghiệm phổ biến nhất để đánh giá chức năng cầm máu và đông máu của người bệnh. Xét nghiệm này được thực hiện bằng cách lấy máu tĩnh mạch và gửi mẫu máu đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Xét nghiệm hoạt tính fibrinogen

Xét nghiệm hoạt tính fibrinogen ít được sử dụng hơn xét nghiệm định lượng fibrinogen. Xét nghiệm này được sử dụng để đánh giá chức năng của fibrinogen trong việc hình thành cục máu đông.

Các loại xét nghiệm fibrinogen khác

Ngoài hai loại xét nghiệm chính trên, còn có một số loại xét nghiệm fibrinogen khác, bao gồm:

• Xét nghiệm fibrinogen miễn dịch: Xét nghiệm này sử dụng phương pháp miễn dịch để đo nồng độ fibrinogen trong huyết tương.
• Xét nghiệm fibrinogen tự động: Xét nghiệm này sử dụng máy móc để đo nồng độ fibrinogen trong huyết tương.

Quy trình thực hiện xét nghiệm fibrinogen

Quy trình thực hiện xét nghiệm fibrinogen như sau:

Chuẩn bị

Người bệnh cần thông báo cho bác sĩ về các loại thuốc đang sử dụng, bao gồm thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn, và các loại thảo dược.

Người bệnh cần nhịn ăn ít nhất 8 giờ trước khi xét nghiệm.

Lấy máu

• Bác sĩ sẽ lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch ở cánh tay của người bệnh.
• Người bệnh có thể cảm thấy một vết chích nhẹ khi lấy máu.
• Phân tích mẫu máu
• Mẫu máu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.

Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm fibrinogen

Thông thường mẫu xét nghiệm là mẫu máu được lấy vào ống nghiệm có chất chống đông Natri citrat 3,8 %, sau đó lắc đều để máu và chất chống đông được trộn lẫn vào nhau. Mẫu được đem ly tâm theo quy định và tách huyết tương để thực hiện xét nghiệm.

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, cụ thể như sau:

• Mẫu xét nghiệm lấy thiếu thể tích.
• Tình trạng vỡ hồng cầu của mẫu xét nghiệm.
• Bệnh nhân được truyền máu gần thời gian thực hiện xét nghiệm.
• Sử dụng thuốc tránh thai, thuốc hạ Cholesterol máu, Estrogen,…

Một số điều cần biết khác về rối loạn fibrinogen

Rối loạn tiêu hóa máu bẩm sinh (Congenital dysfibrinogenemia) Giảm fibrin máu bẩm sinh (Congenital hypofibrinogenemia) Afibrinogenemia bẩm sinh (Afibrinogenemia bẩm sinh) là các bệnh đột biến di truyền trên các gen kiểm soát sự sản xuất fibrinogen trong gan. Khi có nghi ngờ trẻ mắc một trong số các bệnh này, bác sĩ sẽ cho làm xét nghiệm di truyền học.

Một số yếu tố sau có thể ảnh hưởng đến nồng độ fibrinogen trong máu: hiến / nhận máu, uống một số loại thuốc điều trị bệnh, mang thai, hút thuốc, uống thuốc tránh thai.

Xét nghiệm fibrinogen ở đâu uy tín?

• Trung tâm chẩn đoán và xet nghiệm y khoa Diag – 16 chi nhánh tại TPHCM: Diag là một trong những trung tâm xét nghiệm danh tiếng tại Việt Nam với hơn 20 năm trong ngành dịch vụ y tế. Diag cung cấp giải pháp toàn diện cho các xét nghiệm y khoa, đảm bảo chất lượng chẩn đoán cho mọi bệnh nhân.

• Phòng khám đa khoa Golden Healthcare – Q.Tân Bình: Phòng khám Đa khoa Quốc tế Golden Healthcare là một trong những trung tâm khám bệnh chất lượng cao và đáng tin cậy tại TP. HCM. Tập hợp đội nghĩ y bác sĩ trường khoa từng công tác tại các bệnh viện lớn như Nhi Đồng 2, An Sinh, Chợ Rẫy,…

• Phòng khám đa khoa Galant – Q.5: Phòng khám đa khoa GALANT được thành lập vào 2016. Là phòng khám đa khoa đặc biệt dành cho cộng đồng những người đồng tính, song tính và chuyển giới (LGBT).GALANT luôn sẵn sàng chào đón các khách hàng đến thăm khám với sự thân thiện, trách nhiệm, tận tình và thấu cảm nhất.

Một số câu hỏi thường gặp về xét nghiệm fibrinogen

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị.

Nguồn: labtestonline.org